Sosyal tesisi, güvenliği olan bir sitede oturmak elbette cazip. Ancak böyle bir yerde ev almadan ya da kiralamadan önce aidat rakamlarını öğrenmenizde fayda var. Bugün İstanbul’da birçok sitede ödenen aidatlar kira rakamlarını yakaladı. Pandemide önlem amacıyla kapalı kalan sosyal tesislere rağmen istenen bedeller arttı. Eva Gayrimenkul Değerleme tarafından yapılan araştırma da aidatlardaki artışı ortaya koydu.
YÜZDE 20 ARTIŞ
Hürriyet'ten Gülistan Alagaöz'ün haberine göre, markalı konut projelerindeki aidat artışlarını değerlendiren Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, “2019 yılına kıyasla 2020 yılında yüzde 27’lere varan artış yaşanırken tekil binalarda yüzde 10-15 oranında artışları görüyoruz. 2020 yılı Aralık ayından 2021 Temmuz ayına kadar geçen sürede ise genel olarak ortalama yüzde 20 oranında artış olduğu gözlemledik. İlçe bazında artışlar yüzde 15 ile yüzde 27 arasında değişiyor” diye konuştu.
EN PAHALI BEŞİKTAŞ
İstanbul’da markalı konut projelerinde 100 metrekarelik daireler için ödenen ortalama aylık aidat bedelinin 500-600 lira olduğunu belirten Yazıcı, “İstanbul’da siteler ve binaları baz alarak yaptığımız araştırmaya göre 100 metrekarelik dairede ödenen ortalama aylık aidat tutarında en yüksek rakam 1.350 lira ile Beşiktaş’ta görülüyor. Beşiktaş’ı 1.255 lira ile Şişli, 650 lira ile Bakırköy, 631 lira ile Sarıyer, 600 lira ile Ataşehir ve Kağıthane takip ediyor. Söz konusu rakamın en düşük olduğu ilçeler ise 100 lira ile Fatih, 200 lira ile Silivri, 275 lira ile Çatalca, 300 lira ile Arnavutköy olarak sıralanıyor” şeklinde konuştu.
4 BİN 500 TL’YE ÇIKIYOR
Merkezi ilçelerde geniş sosyal donatı alanları ( açık-kapalı yüzme havuzu, süs havuzları, spor salonu, hamam, sauna gibi) olan konut projelerinde aidat bedelleri daha da artıyor. En yüksek rakamlar konusunda da bilgi veren Cansel Turgut Yazıcı, “Araştırma sonuçlarına göre 100 metrekare bir konutta aylık aidat ödemesi Beşiktaş’ta bir projede 4 bin 500 lirayı buluyor. Etiler’de 2 bin 500 liraya, Şişli’de 2 bin- 2 bin 500 liraya, Maslak’ta 1.800 liraya, Bağdat Caddesi’nde 1.500 liraya, Bomonti ve Zeytinburnu’nda 1.200 liraya, Göktürk’te 1.100 liraya, Seyrantepe, Fikirtepe, Kemerburgaz ve Acıbadem’de 1000 liraya kadar çıkıyor” ifadelerini kullandı. Önümüzdeki yıl gerçekleşecek zam oranlarının da markalı projelerde yüzde 10’un altında olmayacağına dikkat çeken Yazıcı, “Bazı bölgelerde bu oranın yüzde 20’ye ulaşılacağı düşünülüyor. Özellikle sosyal tesislerin bulunduğu projelerde personele ödenen asgari ücrete yapılacak zam, aidat artışında etkili olacak” şeklinde konuştu.
DAVA AÇMA HAKKINIZ VAR
Pandemi ile birlikte sitelerde havuz, spor salonu, sauna gibi birçok alanın geçici olarak hizmete kapatıldığını hatırlatan Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, ”Personel giderleri, sigorta gibi giderler sabit kalsa da bu tip ortak alanların kapatılmasıyla site aidatlarını oluşturan ortak alan harcamaları düştü. Beraber kullanılan elektrik, doğalgaz ve su da azaldı. Bu dönemde aidatların aşırı yükseltilmesini önlemenin ve denetlenmesinin en kolay yolu, şikayet etmek yerine yılda bir kez yapılan kat malikleri genel kuruluna katılmak, hatta imkân varsa yönetimde görev almak. Eğer sitede pandemi nedeniyle henüz olağanüstü toplantı yapılmamış ise bu talep edilmeli. Yönetim hesaplarında bir sorun olması, aidatların çok yüksek olması ya da mücbir sebep hallerinde aidatlarda gerekli revizyon ve indirimlerin yapılmaması halinde ise kat malikleri site yönetimine dava açabilir. Yönetim usulsüz harcamalardan hem hukuki hem de cezai olarak sorumludur” dedi.
Şimşek kiracılar için de şunları söyledi: “Önerim kiracıların mal sahipleri ile işbirliği içinde olması. Mal sahibinden yetki alınarak genel kurul toplantılarına katılabilirler. Ayrıca kiracı da yönetim şirketinden giderler için bilgi, doküman isteme hakkına sahip.”
KİRACI HER MASRAFI ÖDEMEZ
Kiracılar site yönetimlerinin belirlediği aidatı ödemek durumunda, ama her harcama kiracının sorumluluğunda değil. İşletme bütçesi kapsamında olan çalışanların maaşı, ortak alan gideri kiracıların sorumluluğundayken, yatırım bütçesinden gelen masraflar değil. Mesela binanın boyanması, demirbaş alımı gibi yatırım bütçesine giren harcamalar kiracılardan talep edilemez, mal sahibince karşılanır. Tüm bunların yanında aidatını ödemeyenler hakkında yönetici veya diğer maliklerden biri dava açabileceği gibi icra takibi de yapabilir.