Avcı, kurban olacak koyunun 1 yaşından küçük olmaması gerektiğini, 1 yaşında gibi gösterişli olmak şartıyla 7-8 aylıktan büyük koyunun kurbanlık olabileceğini söyledi. Keçi cinsinin ise mutlaka 1 yaşında, devenin 5, sığırların ise en az 2 yaşında olması gerektiğini ifade eden Avcı, sözlerine şöyle devam etti;
"Kesilecek hayvanlar başka il veya ilçelerden getiriliyorsa veteriner sağlık raporu, çevre köylerden getiriliyorsa Menşe-i Şahadetnamesi alınması zorunludur. Veteriner Sağlık Raporu düzenlendiği tarihten itibaren 21 gün geçerlidir. Hayvanların taşınması hayvanların taşınmaları uygun bir şekilde yapılmalıdır.
Uygun yapılmayan taşımalar sonucu hayvanlarda canlı, ağırlık kaybı, düşüp yaralanma, solunum güçlüğü nedeniyle ölümler ve karbondioksit fazlalığı sonucu sinirsel belirtiler ve kısmi felçler görülebilir. Taşımada kullanılacak araçların zeminlerinin kaygan olmamasına dikkat edilmelidir. Kuru ot veya saman kayganlığı önlemek amacıyla kullanılabilir. Taşıma aracında hayvanların ayakta ve yatarken rahat hareket edebilecekleri bir alan sağlanmalıdır. Meradan alınan hayvanların taşınmadan 1 gün önce kesif yem ile beslenmesi gerekir. Yem yedirilmeden ve yetersiz yeşil ot verilerek yapılan taşımacılıkta yolculuk tetanisi oluşur. Yolculuk tetanisinde sallantılı yürüyüş, iştah azlığı, yüksek nabız gibi belirtiler görülür."
"Kurbanlık hayvanlar uzun yoldan gelmişse kesilmeden önce mutlaka dinlendirilmeli ve en az 8 saat aç tutulmalıdır"
Avcı, kurbanlık hayvan seçimi hakkında bilgi vererek, "Kurbanlık hayvanın veteriner sağlık raporu ve/veya Menşe-i Belgesi (Şehadetname) bulunmalı; gözleri, derisi ve kılları parlak ve canlı olmalıdır. Bir veya iki gözü kör, kulakları kopuk, bir veya iki boynuzu kökünden kırık, kuyruğunun yarısı kopmuş veya doğuştan kuyruksuz, dişlerin çoğu dökük, meme başları kopuk, kesileceği yere yürüyemeyecek kadar topal, belirgin halde hasta Hayvanlar kurban edilemez. Kurban edilecek hayvanların iki yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. İki yaşını dolduran hayvanlarda ön iki kesici dişin düşmesi gerekmektedir. Halk tabiri ile kapak atmış olması gerekmektedir. Kurbanlık hayvanlar uzun yoldan gelmişse kesilmeden önce mutlaka dinlendirilmeli ve en az 8 saat aç tutulmalıdır. Hayvan kesim yerine götürülürken ürkütülmemeli; müşfik davranılmalıdır. Sert davranmak hayvanları daha da hırçınlaştırmaktadır. Kesim sırasında hayvan eziyet çekmeyecek şekilde kontrol altına alınmalıdır. Kesim işlemi çok keskin bir bıçakla ve ehil kimselerce yapılmalıdır. Kesim sırasında kanın iyice akması için hayvanın bir ön ayağı serbest bırakılmalı ve omurilik ancak kan tamamen aktıktan sonra kesilmelidir" diye konuştu.
"Kesim sonrası gereken kontrol ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir"
Avcı hayvan hastalıkları bilgi vererek, "Şarbon salmonella kist hidatiktoksoplazma sığır tenyası kuduz brusella verem kesim sırasında insanlara bulaşabilecek hastalıklardan bazılarıdır. Bu hastalıklarla karşılaşıldığı zaman en yakın İlçe Müdürlüğüne müracaat edilmelidir. Bu hastalıklardan korunmak için; kesim öncesi ve kesim sonrası gereken kontrol ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Hayvanların kesilmesi, yüzülmesi, karkasın parçalanması, etin nakli, muhafazası, pişirilmesi ve tüketime sunulması aşamalarında kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Etleri kesinle çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemelidir" ifadelerine yer verdi.
"Uzun yoldan getirilen hayvanlar kışın 8 yazın ise en az 12 saat dinlendirilmelidir"
Bilecik Belediyesi Veteriner İşleri Müdürü Nedret Avcı, kurban kesini hakkında bilgi vererek, "Kesme işlemi, hayvanın yemek borusu ile boynun sağ ve solunda bulunan iki kalın damarı kapsayacak şekilde boynun alt bölümü ile çene arasındaki kısmın ortasındaki boğaz çıkıntısına rastlayan yerden yapılmalıdır. Kesim öncesi ve hayvan kesilirken dikkat edilecek noktalar; uzun yoldan getirilen hayvanlar kışın 8 yazın ise en az 12 saat dinlendirilmelidir. Aksi taktirde, yorgun hayvanların hemen kesilmesi ile, kanın tamamını akıtmak mümkün olmayacağı için etler dayanıksız ve kalitesiz olacak ve çabuk bozulacaktır. Hayvan ayakta durmak istemiyor ve hareketleri yavaşlamış, sürekli yatmak istiyorsa, yemiyor içmiyorsa ya da aşırı hareketlenmiş ağrısı ve sıkıntısı olduğunu gösterir birtavır gösteriyorsa, kılları dağınık ve mat görünüyorsa, burun ucu kuru ise, aşırı öksürüyor, hapşırıp, tıksırıyorsa, vücut deliklerinden normal dışı akıntılar (kan, irin) geliyorsa ve uzantılar varsa, Vücutta şişlikler mevcut ise mutlaka veteriner hekime başvurulmalıdır. Çünkü bazı hastalıkların teşhisi ancak hayvan canlı iken yapılabilmektedir. Kesim öncesi yapılan teşhis ile pek çok bulaşıcı hastalığın yayılması engellenebilir" ifadelerini kullandı.
"Lavabo ve tuvaletlerde mutlaka sıvı sabun, dezenfektan ve kâğıt havlu bulundurulmalıdır"
Avcı kurban kesimine uygun olmayan yerler hakkında bilgi vererek, "Caddeler, sokaklar, parklar gibi umuma açık yerlerde kesim yapılması uygun değildir. Kesim ancak belediyelerin izin verdiği, hijyenik koşulların sağladığı alanlarda yapılabilir. Kapalı alanlar, özel mülk ve evlerin bahçelerinde kesim yapılabilir. Bahçe veya bunun gibi özel mülk alanlarında kesim yapılacağı zaman da belirli asgari hijyenik koşulların sağlanması gerekir. Burada dikkat edilecek en önemli hususlardan biri atıkların uzaklaştırılması ile ilgilidir. Ete bulaşmaları önlemek ve çevre kirliliğine yol açmamak için öncelikle derin bir çukur açılmalı, kanın ve diğer atıkların çevreye yayılması engellenmelidir. Alet ve malzemelerin yıkanıp dezenfekte edileceği uygun alanlar bulunmalıdır. Kesim yeri her kesim öncesi temizlenip dezenfekte edilmelidir. Lavabo ve tuvaletlerde mutlaka sıvı sabun, dezenfektan ve kâğıt havlu bulundurulmalıdır. Kesim, yüzüm ve iç organların çıkarıldığı alet ve malzemeler ayrı olmalıdır. Her işlem sonrasında mutlaka yıkanıp dezenfekte edilmelidir. Kesim yapan personel ile iç organların çıkarılması işlemi ve deri ile ilgili işlerle uğraşan personelin mutlaka ayrı olması gerekir. İç organlar kanın akıtılmasından en geç yarım saat içinde çıkarılmalı ve et parçalama alanından uzaklaştırılmalıdır. Kesim yapan personelin sağlık muayeneleri (portör muayene) yapılmış olmalıdır. Kesim yapan kişinin elinde veya ete temas eden yerlerinde yara, kesik, çıban, apse vb. bulunmamalıdır. Bulunması durumunda bunlar mutlaka su geçirmeyen uygun bir malzeme ile kapatılmalıdır" dedi.
"Bağırsakların aşırı derecede gazla dolu olması ve iç kısımlarında kanamaların olması durumunda veteriner hekime başvurulmalıdır"
Avcı son olarak kesim sonrası veteriner hekime başvurulması gereken durumlar hakkında bilgi vererek, "Kanın renginde görülen anormallik (normalden çok koyu renkte veya çok açık renkte olması) ve kan aktıktan bir süre sonra kanın pıhtılaşmaması durumunda. Baştan özellikle burun ucu, dudaklar, diş etleri, dil, yanak ve damakta görülen içi su dolu kabarcıkların olması, bu kabarcıkların patlamasıyla oluşan yaraların ve sıyrıkların görülmesi durumunda. Akciğerlerin ve diğer organların normal görüntüsünün dışında olması, yapısında sert, irinli noktaların görülmesi ve içi su dolu keselerin olması, özellikle dalağın şişkin ve yapısının çamur gibi olması durumunda. Karkasın (bütün hayvan gövde eti) renginin normal rengi dışında, sararmış veya kararmış olması ve anormal kokuyor olması durumunda. Bağırsakların aşırı derecede gazla dolu olması ve iç kısımlarında kanamaların olması durumunda veteriner hekime başvurulmalıdır" dedi.
(İHA)