Bayram öncesinde Dolar/TL kuru yükselmeye başladı ve bu trend hala devam ediyor. Ünlü ekonomist ve akademisyen Mahfi Eğilmez, normalde bayram öncesi ve bayram sırasında kurun düştüğünü, ancak bu sefer tersine bir durum yaşandığını belirtti.
Peki, bu yükselişin sebebi nedir? Dr. Mahfi Eğilmez, kendi blogunda bu soruyu yanıtladı.
"NORMAL KOŞULLARIN DIŞINDA GELİŞMELER OLDU"
Eğilmez, "Normalde bayram öncesinde ve bayram sırasında döviz kuru düşer. Çünkü bayramda, tatile gitmek veya kurban kesmek isteyenler Türk Lirası'na ihtiyaç duydukları için ellerindeki dövizleri bozdururlar.
Bayram sonrasında ise ellerine TL geçenler döviz talebinde bulunur ve kur yeniden yükselir. Ancak bu kez durum farklı. USD/TL kuru düşmek yerine yükselmeye başladı. Bu da normal koşulların dışında gelişmeler yaşandığını gösteriyor" dedi.
CARRY TRADE ETKİSİ
Türkiye'nin son birkaç aydır "carry trade" denilen bir olgunun etkisinde olduğunu belirten Eğilmez, yurtdışından düşük faizle kaynak bulan fonların Türkiye'ye gelerek dövizlerini 1 USD = 32 TL kuruyla Türk Lirası'na çevirdiğini ve kısa vadeli TL mevduat veya devlet tahvili aldıklarını söyledi.
Bu mevduatlardan, alış-satış farkları ve vergiler düşüldükten sonra yıllık yaklaşık yüzde 40 net faiz elde edildiğini ifade etti. Eğilmez, "Gerçek enflasyonun çok yüksek olduğunu kabul edersek, bu faiz negatif reel faiz anlamına geliyor" dedi.
Ancak, kur bu seviyede kaldığı sürece, vade sonunda elde edilen TL faizi ve anapara dolara çevrildiğinde bu faizin dolar faizi gibi olduğunu belirtti. Eğilmez, "Bu kadar kısa vadede bu kadar yüksek faiz dünyada başka bir yerde bulmak mümkün değil. Aynı işlemi dövizini banka kasalarında veya evde saklayanlar da yapıyor" dedi.
Hükümetin bu duruma müdahale etmediğini, hatta desteklediğini belirten Eğilmez, bunun sayesinde kurun yükselmediğini, enflasyonun kurdan etkilenmesinin önlendiğini ve Merkez Bankası'nın rezervlerinin arttığını söyledi. Ancak, kurun yükselmesi durumunda, TL mevduata yatırım yapanların vade sonunda alacakları faizin, kur artışını karşılayamayabileceğini de ekledi.
"TÜRKİYE'YE YATIRIM YAPILMA ZAMANI GÖRÜŞÜ ETKİLİ OLDU"
Eğilmez, bazı önemli yatırım bankalarının "Türkiye'ye yatırım yapma zamanı" görüşünün, yabancıların Türkiye’ye carry trade kapsamında para getirmesinde etkili olduğunu belirtti. Yabancıların Türkiye'ye para getirdiğini, Türklerin ise dövizlerini bozdurup TL mevduata veya devlet tahvillerine yöneldiğini ifade etti. Bu durumun TL'ye talebi artırırken, dövize talebi düşürdüğünü söyledi.
Sonuç olarak, TL'nin yabancı paralara karşı değer kazandığını belirtti. Ancak Merkez Bankası'nın ihracatçıyı korumaya çalıştığını ve bu çaba olmasa kurun daha da düşebileceğini ekledi. Bayram öncesi kuru yukarı iten ilk gelişmenin bu olduğunu belirtti.