28 Mayıs seçimlerinin ardından ekonominin başına geçen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek liderliğindeki yeni ekonomi yönetimi, para politikalarında köklü bir değişikliğe giderek resmi olarak parasal sıkılaşma sürecini başlattı.
Ancak, bu süre zarfında geçen 10 ay içinde, ekonomide belirgin değişikliklerin yaşanmaması ve dolar kurundaki hızlı artışın devam etmesi, sıkılaşma adımlarına ek tedbirlerin alınmasını gerekli kıldı.
Şubat ayının başlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığına atanan Fatih Karahan, göreve gelir gelmez katıldığı 2024 yılının ilk çeyreğine ait enflasyon raporunda, kart kullanıcılarına yönelik yeni kısıtlamaların yakında gelebileceğine dair sinyaller vermişti.
MERKEZ BANKASINDAN KREDİ KARTI SAHİPLERİNİ ENDİŞELENDİREN KARAR
Fatih Karahan'ın açıklamasının ardından geçen birkaç gün içinde, bankalar neredeyse tamamı müşterilere gönderdiği ekstre ve kısa mesaj notlarıyla kredi kartlarından yapılacak nakit çekim işlemlerinin, yatırım araçlarına aktarılması durumunda kredi kartları için kısıtlama uygulanacağı konusunda uyarılarda bulunmuştu.
Ancak, bu adımların beklenen etkiyi göstermemesi üzerine, döviz işlemlerine yönelik arka kapı müdahalelerine devam eden Merkez Bankası, bankalara gönderdiği yeni talimatlarla kredi kartı sahiplerini endişelendirecek bir uygulamayı başlattı.
Uzun yıllardır Türkiye'de devam eden taksitli nakit avans uygulaması, 12 aylık taksit seçeneğiyle milyonlarca vatandaş için önemli bir nakit kaynağı oluşturuyordu.
8 aydır ardışık faiz artışlarına yönelen TCMB, son PPK toplantısında faizleri sabit tutarak politika faizini yüzde 45'e çıkarmıştı. Ancak, kredi kartlarına ilişkin alınan ek bir kararla kart faizlerine asgari bir tavan sınırı getirilmişti. Bu karara göre, politika faizi artırılsa bile kredi kartı faizleri referans oran yüzde 3.11, akdi faiz oranı yüzde 3.66, azami gecikme faiz oranı yüzde 3.96 ve nakit avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı yüzde 4.42 olarak belirlenmişti.
Ancak, mevcut enflasyon ortamında taksitli nakit avans kullanmanın ve bu parayla yatırım yapmanın cazip hale gelmesi üzerine, kredi kartlarından çekilebilecek nakit avans limitleri 4 kat düşürüldü. Artık kullanıcılar, 12 aylık vade seçeneğine kıyasla yalnızca 3 aylık vadelerle nakit avans işlemlerini gerçekleştirebilecekler.
Merkez Bankası'nın, nakit avans taksit sınırıyla ilgili yazılı bir talimat göndermemiş olduğu ve sözlü olarak yönlendirme yaptığı ifade edildi.
Geçen hafta Şubat enflasyonunun beklentilerin üzerine çıkması üzerine, TCMB ilave sıkılaşma adımlarını duyurmuştu. Bu duyuruda, kredi büyümesine dayalı menkul kıymet tesisi kapsamında TL ticari krediler için aylık büyüme sınırının yüzde 2,5'ten yüzde 2'ye, ihtiyaç kredilerinde yüzde 3 olan aylık büyüme sınırının yüzde 2'ye düşürülmesine, taşıt kredilerinde ise yüzde 2 sınırının korunmasına karar verildiği belirtilmişti.
Kredi büyüme sınırlarına yönelik uygulamanın etkinliğini artırmak amacıyla, menkul kıymet tesisine ek olarak kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık tesis edilmesi kararı da alınmıştı.