Cumhurbaşkanlığı’nın Meclis’e sunduğu ek bütçe teklifi, çoğu uzmana göre bir seçim hazırlığının işareti olarak görülüyor. Bütçenin 6 ayda uğradığı tahribat sonrası bu talebin gelmesi, yeni vergi artışlarının da ayak sesleri olarak duyuluyor.
Dünya’dan Nevzat Saygılıoğlu’nun yazısına göre, ek bütçe kanun teklifinin madde gerekçelerinde, personel ve sosyal güvenlik devlet prim giderleri dışındaki ödeneklerin dağılımına yer verilmiş. Örneğin, 86.7 milyar lira mal ve hizmet alım giderlerine, 89,4 milyar lira faiz giderlerine, 421 milyar lira cari transferlere, 74,1 milyar lira yatırımlara ödenek eklenmiş.
Faiz bütçesi fırladı
Genel bütçeli kuruluşlara ayrılan ek ödeneklerde, her idareye ayrılan pay ve tertibi belirtilmiş. Örneğin Hazine ve Maliye Bakanlığı ek bütçesine bakıldığında
*İç borç faizlerine 43,5 milyar lira ek ödenek
*Dış borç faizlerine 31,9 milyar lira ek ödenek
*Mevduat ve katılım hesapları kur korumalı (KKM) hesaplara 40 milyar lira ilk kez ayrılan ödenek olduğunu görülüyor.
Yani iç borç faiz ödeneklerinin yüzde 26,3 ve dış borç faiz ödeneklerinin de yüzde 64,7 oranında artırılmış.
Bütçe için öngörülen gelirlerse milyar TL bazında şöyle:
*Vergi gelirleri: 1083,6
*Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri: 36,5
*Diğer gelirler: 116,9
*Sermaye gelirleri: 1,7
*Toplam bütçe gelirleri: 1238,7
*Ret ve iadeler: (-) 158,2
*Net bütçe gelirleri: 1080,5
Yazar Saygılıoğlu’na göre bu tablodan şu sonuç çıkıyor: “Bütçe ödenekleri bütçe gelirleriyle karşılanacak ve dolayısıyla ek bütçeyle ilgili bir açık söz konusu olmayacak. Nitekim bu hususa ek bütçe kanun teklifinin genel gerekçesinde de yer verilmiş. Ek bütçe ödeneklerinin gerektireceği finansman ihtiyacının merkezi yönetim bütçe gelirlerindeki artışla karşılanacağı öngörülmüş.”
Yeni vergi zamları
Ek bütçe kanun teklifine göre öngörülen vergi geliri artışı 1 trilyon 83 milyar 597 milyon lira. Revize edilen ve artırılan vergi gelirleriyse şöyle oldu:
*Gelir vergisi: 55 milyar lira
*Kurumlar vergisi: 315,5 milyar lira
*Gümrük vergisi: 38,8 milyar lira
*İthalde alınan KDV: 284 milyar lira
*Dahilde alınan KDV: 163,2 milyar lira
*Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): 157,3 milyar lira
ÖTV gelirleri:
*Petrol ve doğalgaz ürünleri: 47,2 milyar lira
*Alkollü içkiler: 11,8 milyar lira
*Tütün mamulleri: 16,9 milyar lira
*Motorlu taşıt araçları: 70,3 milyar lira
Bütçe artışını, hükümetin seçimlere hazırlanması olarak yorumlayan Nevzat Saygılıoğlu şunları söyledi, “Hükümetin ilk dört-beş aydan beri bütçe fazlası vermeye çalışmasının nedeni anlaşılıyor. İlk aylarda çok ciddi vergi geliri artışı oldu, bu da nakit fazlası yarattı. Anlaşılan Hükümet, önceden tahkimat veya önden yükleme yaparak ve adeta seçimlere hazırlanıyor. Zamanından önce ve hatta sonbaharda bir erken seçimin hayal olmadığı anlaşılıyor. Bütçenin finansmanı için de dolaylı vergilere umut bağlandığı görülüyor.”