Patates üreticileri, büyükşehirlerde fiyatların artmasının üreticiye herhangi bir faydasının olmadığını belirterek artan girdi maliyetleri nedeniyle üretimin yarı yarıya düşebileceği uyarısında bulundu.
Niğde’de patates üreten Fikret Yıldız, ekonomik kriz nedeniyle yaşadıkları sorunları CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’e anlattı. Yıldız, “Mazot pahalı, istediğimizi istediğimiz gibi yapamıyoruz. Bir yıl önce bunun deposu 500-600 (TL) arası doluyordu, şimdi 2,5-3 milyar (bin TL) mazot alıyor. Çok kayıp var. Bu yıl zaten çürüdü, yarı yarıya tarla boş. İlaçlar da pahalı. İlaç atamıyoruz, gübre atamıyoruz. Nasıl olacak bilmiyorum. 42 yaşındayım, ilk kez böyle bir şey gördüm” dedi.
Ömer Fethi Gürer, dün Niğde’de hububat ve patates üreticiler ile bir araya gelerek sorun ve taleplerini dinledi.
“BİR YIL ÖNCE BUNUN DEPOSU 500-600 TL ARASI DOLUYORDU”
Patates üreticisi Fikret Yıldız, yaşadıkları sorunları Gürer’e anlatırken “Patateslerimizi ektik, çürüdü. Yarısı boş tarlanın. Gübre atamıyoruz, gübre pahalı. Tekrar alıp da ekme şansımız yok. Mazot pahalı, istediğimizi istediğimiz gibi yapamıyoruz. Bir yıl önce bunun deposu 500-600 (TL) arası doluyordu, şimdi 2,5-3 milyar (bin TL) mazot alıyor” diye konuştu.
Gürer’in patateste tohum sorunu yaşayıp yaşamadıklarını sorduğu Yıldız, sorun yaşadıklarını ve yağışlardan dolayı patateslerin tarlada çürüdüğünü söyledi. Yıldız, ürünün maliyeti kurtarıp kurtarmayacağı sorusuna da “3 bin liranın üzerine çıkarsa belki” yanıtını verdi. Büyükşehirlerde yüksek fiyata satılan patatesin kendilerine hiçbir faydası olmadığını söyleyen Yıldız, zamlı fiyatların kendilerine yansımadığını vurguladı.
“TARLA YARI YARIYA BOŞ”
Yıldız, koşullar böyle giderse bölgede patates ekiminin yarı yarıya düşeceğine belirterek, “Tüketici de perişan olur, üretici de perişan. Aradakiler yiyor” dedi. Yıldız, bu yıl ancak üçte bir oranında gübre atabildiklerini kaydederek “Çaldık yani. O zaman verim de düşecek. Çok kayıp var. Bu yıl zaten çürüdü, yarı yarıya tarla boş. İlaçlar da pahalı. İlaç atamıyoruz, gübre atamıyoruz. Nasıl olacak bilmiyorum. 42 yaşındayım, ilk defa bu yıl böyle bir şey gördüm” diye konuştu.
Gürer ise konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada şunları kaydetti:
“Mazot, gübre, ilaç ve diğer girdi maliyetlerindeki yüksek artışa rağmen tarladan satılan ürün, maliyetini zor karşılıyor. Bu durum, üreticiye değil aracıya yarıyor. Çiftçi arayış içinde, ‘ürün deseni değiştirerek hangi üründen zarar etmem’ arayışında. Son yıllarda farklı ürün ile ‘hangi üründen maliyeti çıkarırım’ diye ürün deniyor. Yaşanan iklim sorunu da üreticiyi mağdur ediyor. Bu yıl patates eken çiftçi, bir de aşırı yağışlarla ürünü zarar gördü ve yeniden ekmek zorunda kaldı. Çiftçiden tüccara ürün çıkınca fiyat artmaya başlıyor ve aracılar kâr ediyor. Tüketici ve üretici sıkıntı yaşarken birileri geliri artırarak işini sürdürüyor. Bu süreci düzenleyecek iktidar ise sorunlara seyirci. Çiftçiler için, kooperatifleşip ilaç, tohum, gübre temininden ürettiği ürünü doğrudan satacağı çözüm yaratılması için önderlik şart. Patates, işlenmiş ve dondurulmuş ürün olarak katma değerli ürüne dönüştürülse sorunlar azalır.
“ZARARLARININ KARŞILANMASI VE GÜBRE DESTEĞİ SAĞLANMASI GEREKİYOR”
1999 yılında 6,5 milyon ton patates üretilen ülkemizde, TÜİK tahminine göre bu yıl 5 milyon 100 bin ton patates yetişeceği ifade ediliyor. 20 milyon nüfus artmış, ancak 1 milyon tona yakın üretim azalmış, ekim sahaları da daralmış. Hububattan sonra en çok tüketilen gıda patatesti. 73 ilde patates yetişen ülkemizde, böyle giderse patates üretiminin düşmesi ile patates fiyatları da daha da artacak. Çiftçilerimizin kafası karışık. Zarar etmeyeceği ürün arayışı içinde, bu da üretilen ürün rekolte dengesini bozuyor. Girdi maliyetlerinin yüksek olması ve sel suları nedeniyle sıkıntıya düşen üreticilerin bazıları ikinci kez ekim yapmak zorunda kaldı ama ne yazık ikinci ekimde üreticiler gübre kullanamadı. Bu çiftçiye destek sağlanmalı idi. Sel nedeniyle tarlalarının büyük bölümü çürüyen ve ikinci kez ekim yapan üreticilerin, ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) ve TARSİM kayıtlarına bakılmaksızın zararlarının karşılanması ve gübre desteği sağlanması gerekiyor.” (ANKA)