Pandemi dolayısıyla sıfır araçlarda yaşanan tedarik sıkıntısının ardından fiyatları tavan yapan ikinci el araçlar son aylarda dövizin belli bir seviyede kalmasıyla birlikte fiyat istikrarı yakaladı.
İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞI NEDEN DÜŞTÜ?
Konuyla ilgili CNN Türk yayınında ikinci el araç almayı düşünenler için değerlendirmelerde bulunan Milliyet Yazarı Levent Köprülü şu ifadeleri kullandı:
"Kurlarda dalgalanmalar, faiz ve araç fiyatlarındaki birtakım yükselmeler bunu etkiledi. Bir dönem ikinci el otomobiller 0 km otomobillerden daha yüksek fiyata satılıyordu. Araç bulunurluğunda sıkıntı yaşandığı için insanlar ikinci ele yüklenmişti. Fiyatlar geri geldi. Kurlardaki geri çekilmeyle daha önce yüksek kurdan satılan ikinci el araçların fiyatları yukarıda kalmaya devam etti. Şimdi bu araçların elde kalması bir miktar satıcı bu fiyatları aşağı doğru yönlendirmek durumunda kaldı. Yüzde 20’lere varan fiyat düşüşleri olduğu söyleniyor. Bu piyasayı hareketlendiremiyor. Normal bir piyasada aralık ve ocak ayında hem ikinci el hem sıfır otomobilde farklı dengeler söz konusuydu.
Aralık ayında 0 km daha çok satılır ikinci el rağbet görmezdi. Şimdi ocak ayında da ne kadar düşük olmasa dahi satış 0 km otomobillerde oldu. İkinci elde durgunluk devam etti. Mevsimlerin etkisi var. Bir miktarda kredi faizlerinin ve kredi vadelerine ilişkin kısıtlamaların etkisi olduğunu düşünüyorum. Araç fiyatları sürekli arttığı için kasko bedeline göre hesaplanıyor kredi meblağları. 120 bin TL ve altı kasko değerine sahip bir otomobil varsa yüzde 70’ini kredi olarak alabiliyorsunuz. Bunun üzerine çıktığın zaman kademeli olarak yüzde 50 ve 30 şeklinde ilerliyor. Yüzde 70’lik kısma giren fazla otomobil kalmadı kredi yüzdesi açısından. 300 bin lira civarında düşük km ve yaşı daha genç ikinci el otomobil satın alabiliyorsunuz. Bu da ancak yüzde 30’una kredi alabileceğiniz anlamına geliyor ki bu da tüketicileri zorlayabilir.
EN DÜŞÜK İKİNCİ EL OTOMOBİL NE KADARA GELDİ?
En düşük otomobil fiyatı diye bir şey söyleyemeyeceğim. Marka ve modellerine göre fiyatlar değişiyor. Orta segmentte alabileceğiniz yüksek kilometreye sahip olmayan ve çok da yaşlı olmayan bir otomobil almak istiyorsanız 300 bin lira civarında bir para ayırmanız gerekiyor. Hatta 300 bin liranın üzerine çıkmanız gerekiyor. Böyle olduğu zaman alabileceğiniz kredi miktarı yüzde 30 oluyor. Yüzde 70 peşinatının olması gerekiyor. Daha önceden insanlar daha yüksek kredi çekip uzun vadelerde ödemeler yapmayı tercih ediyordu. Hem ikinci elde hem de sıfır km’de kredi tercih ediliyordu. Tüketici kredilerinin faizleri ve ikinci ele uygulanan kredi faizleri bir miktar yüksek kalıyor maalesef. Geri alınacak miktar da vade açısından kısa ve meblağ açısından bir miktar yüksek kalıyor. Sektördeki paydaşlar da bunun farkında. İkinci el ticareti yapan kişiler ve dernekler farkında. BDDK’dan birtakım talepler içerisindeler, bu konuda görüşmeler yaptıklarını duyuyorum. Faizlerin aşağı çekilmesi konusunda kredi meblağlarının farklılaştırılması konusunda yüzde 70-50-30 baremlerinin yeniden ayarlanması gerektiğini söylüyorlar. Yeni model yılı ile gelen araçlar bir öncekinden daha pahalı oluyor. Burada bir ÖTV matrah düzenlemesi de yapılabilir. Geçen sene yapılmıştı düzenleme. Artışlarla birlikte en düşük miktara gelen araç sayısı azalmıştı.
"FIRSATI OLAN İKİNCİ EL ARAÇ ALABİLİR"
Kredileri karşılık olan değerlemelerin farklılaştırılmasıyla bu düzelebilir diye düşünüyorum. Yaz aylarında genelde artışlar oluyor evet. İkinci ve birinci el satışlarında artış olur fiyatlarda da artış olur. Şu an zamanı mı diye sorulur. Belki ikinci el otomobil fiyatları bir miktar aşağı çekilmişken fırsatı olan tüketicilerin bence alması doğru olabilir diye düşünüyorum." Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, geçtiğimiz haftalarda otomobil kredilerinde tutarın artırılacağına işaret ederek, taksit sayısının artırılması ile ilgili açıklamalarda bulunmuştu.
"OTOMOBİL TARAFINDA GÜNCELLEME YAPACAĞIZ"
BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben yapığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: "Genelde biz her yıl başında birtakım güncellemeler yaparız. Otomobil tarafında da güncelleyeceğimiz rakamlar var. Sektör temsilcileriyle bir toplantı yaptık. Orada tabi bizim teşvik ettiğimiz bir alan var. İthal araçlar tarafında değil de yerli araçlar tarafında kredi daha etkin olsun.
"ORTA YOLU BULACAĞIZ"
Haliyle içerideki sanayinin teşviki de önemli burada. Aynı zamanda ithalatın da yerliye kayması önemlidir. Sayıyla birlikte orada miktar da var 120 bin, 300 bin, 750 bin diye dilimler var. O dilimlerde güncelleme yaparak diyelim ilk dilim 120 bin. 120 binin yüzde 70’ini kredi alabiliyorlar. Onları güncelleyeceğiz. Yakın zamanda dediğim gibi sektörle görüşülüyor. Onların bir talebi oluyor bizim düşüncemiz oluyor. Bunun cari açığa etkisi ithalata katkısı ne olacak. Orta yolu bulacağız. Taksit sayısının artırılması tarafında şu an ne yapacağız bunu merkez bankamızla Hazine Bakanlığı’mızla görüşüp orta yolu bulacağız."