Otomotiv sektöründe her şey tersine döndü: Bu kez stok telaşı patlak verdi

Patronlar dünyasında yer alan habere göre, markalar, araç stoklarını azaltmak amacıyla kampanyalara başlarken, spekülatif talep ve arz kısıtlamaları nedeniyle oluşan bekleme kuyrukları yerini sipariş iptallerine bırakıyor.

Otomotiv sektöründe, pandemide çip krizi ile başlayan araç temin sorunundan biriken stoklara dönüş yaşandı. Markalar, stokları eritmek amacıyla kampanyalara yöneldi, ancak talebin yavaşlaması ve döviz kurlarının istikrarlı olması nedeniyle "sıfır kilometre araçlar" pandemi başlangıcından bu yana ilk kez aylık bazda zam almadı. İkinci el araç pazarı ise talep ve fiyatlar açısından sert bir düşüş yaşadı. Sektör temsilcileri, otomotivde gerçek kaybın 2024'te yaşanabileceğine dikkat çekiyor.

Otomobillerin yeniden "yatırım aracı" olarak görülmesiyle yılın ilk yarısında otomobil satışları rekor seviyelere ulaşmış ve bayilerde uzun sipariş bekleme kuyrukları oluşmuştu. Ancak krediye erişim sıkıntısı nedeniyle satışların büyük bir kısmı nakit olarak gerçekleşmişti. Sonrasında bakanlık tarafından alınan önlemler ve "al-sat"çıların piyasadan çekilmesiyle birlikte bayiler, gerçek alıcıları hedeflemeye başladı. Ancak finansman zorlukları ve alım gücündeki azalma, gerçek otomobil alıcılarının taleplerinde ciddi bir daralma yarattı. Bu nedenle normalde en fazla satışın yapıldığı son çeyrekte stoklarını eritmeye çalışan otomobil markaları kampanyalara yöneldi.

Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, talepteki düşüşün otomobil kampanyalarında artışa yol açtığını belirtirken, şirketlerin ellerinde bulunan stokları azaltma çabası içinde olduklarını ifade etti. Kılıçer, "Dönemin yüksek talep gördüğü dönemlerde tedarik planlamaları gözden geçiriliyor ve kampanyalarla stoklar azaltılmaya çalışılıyor" şeklinde konuştu. Ayrıca Kılıçer, döviz kurlarındaki büyük değişiklikler olmadığı için fiyat artışı yaşanmadığını belirtti.

"BİREYSELDE ÇOK İPTAL VAR"

Renault MAİS Genel Müdürü Berk Çağdaş, bireysel otomobil alımlarında artan iptaller konusunda dikkat çekti ve otomobil ve tüketici kredilerinin bireysel alıcılar için uygun olmadığını belirtti. Bu nedenle birçok müşterinin otomobil alımından vazgeçtiğini ve başvurularını iptal ettiğini ifade etti. Çağdaş ayrıca, markaların stokları azaltmak ve likiditeyi artırmak amacıyla kampanyalar düzenlediğini söyledi. Fiyatlarla ilgili olarak ise, markaların döviz kurlarındaki dalgalanmalara göre fiyatlandırma yaptığını ve Euro'nun 30.00 TL'yi aşması durumunda fiyat artışlarının gündeme gelebileceğini belirtti.

Skoda Türkiye Genel Müdürü Zafer Başar, artan arz ile filo satışlarının toplam satışlardaki payını geri kazanabileceğine dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Yılın ikinci yarısından itibaren MB bankasının politika faizlerinde başlatmış olduğu artışın etkisiyle piyasadaki likiditenin her geçen gün daha da önem arz ettiği bir döneme giriyoruz. Bununla birlikte tüketicilerin yılın ilk yarısındaki alım taleplerinde etken olan enfl asyona göre cazip kredi faiz oranlarının artık denge noktasına yaklaşmasıyla birlikte otomobile erişimi kolaylaştırmak için kampanyaların Ekim ayında sektörde yoğun bir şekilde başlaması bunun önemli bir göstergesi. Bu bağlamda Eylül ayı sonuna kadar rekor kıran pazarı oluşturan talep ortamının kampanyalar ile halen devam ettirilebildiğini sahadan aldığımız geri dönüşlerle görüyoruz. Filonun pazar payı özellikle pandemi sonrasında baş gösteren tedarik dar boğazlarından ötürü gerilemeye devam etti. Arz talep dengesinin dengeye oturduğu sınıfl arda filo satışlarının da tekrardan geçmiş dönemdeki satış payını yakalaması muhtemeldir. Ülkemiz kişi başına düşen araç sahiplik durumuna bakıldığında nüfusuna göre büyük bir potansiyeli barındırıyor. Bu nedenle hem üreticilerin hem de distribütörlerin de çabalarıyla pazardaki talebi güçlü kılacak ve iyi bir hacim yaratacak aksiyonlar önümüzdeki dönemde de devam edecektir. "

Yalçın, “Sıfır kilometre araç fiyatlarında son bir ayda herhangi bir artış yok. Hatta sıfır kilometre araçlarda ortalamada 0,19’luk bir düşüş var” dedi. Hüsamettin Yalçın, ikinci el araç fiyatlarında ekim ayının 20 günlük diliminde yaklaşık yüzde 9’luk bir azalma olduğunu ifade ederek, “İkinci el araç satışları çok kötü gidiyor. Birçok bayi ve esnaf stokta yakalandı. Dolayısıyla şu anda istedikleri gibi ikinci el araç satamıyorlar” diye konuştu.

Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, talepteki yavaşlamaya dikkat çekerek, “Al-sat’çılar çıkınca bireysel alımlarda ciddi bir talep daralmasıyla karşı karşıyayız. Krediye erişim sorunu ve alım gücünün düşmesine paralel sipariş iptalleri artıyor. Bayiler sıfır faiz ve takas kampanyalarıyla tüketiciyi desteklemeye çalışıyor” dedi.

Otomotiv sektöründe talebin yavaşladığı bir dönemde, firmalar stok artışını önlemek ve satışları artırmak amacıyla çeşitli finansman kampanyalarına hız veriyor. Renault, Hyundai, Volkswagen gibi birçok üretici, kredi kampanyaları, takas desteği ve nakit indirim gibi farklı teklifler sunarak müşterileri çekmeye çalışıyor. Bu kampanyalar arasında "sıfır faiz", "şimdi al 6 ay sonra öde", "şimdi al Mayıs 2024’te öde", ve "ÖTV muafiyetli fiyat" gibi çeşitli seçenekler bulunuyor. Bu kampanyalarda indirim tutarı, 180 bin TL'ye kadar ulaşabiliyor. Otomotiv şirketleri, bu tür kampanyalarla talebi canlandırmayı ve stokları azaltmayı hedefliyor.