Kabaçam, “Alkolik hepatit, aşırı ve düzenli alkol tüketimine bağlı olarak karaciğerde meydana gelen bir hasarlanmadır. Pandemi öncesine göre alkolik hepatit vakaları yüzde 50'den fazla artış gösterdi. Bu, endişe verici bir durum. Obezite artışı da yağlı karaciğer hastalığı başta olmak üzere birçok hastalığın temel nedeni olarak hepatiti tetikliyor. Hepatit C, yerini yağlı karaciğere bağlı hepatit hastalığına bırakmış durumda" dedi.
Güven Hastanesi Gastroenteroloji Bölüm Başkanı ve Karaciğer Nakli Kliniği Konsültanı Prof. Dr. Gökhan Kabaçam, Dünya Hepatit Günü’nde hastalığa dair farkındalık yaratmak amacıyla açıklamalarda bulundu. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 2024’te yayımladığı ‘Küresel Hepatit Raporu’na göre hepatit nedeniyle ölümlerin arttığını belirtti.
“TÜRKİYE’DE ‘HEPATİT B’ VİRÜSÜ YAYGIN”
Obezite ve diyabetin artmasıyla birlikte yağlı karaciğer hastalığının da arttığını söyleyen Kabaçam, “Hepatit, karaciğerin iltihaplanmasıdır. Bu iltihap çözülemezse birçok ciddi hastalığa yol açar. Hepatit A, enfekte kişi dışkısıyla kirlenmiş gıdalar veya su kaynaklarıyla bulaşır. Gıda hijyenine dikkat etmek bu nedenle çok önemlidir. Ülkemizde en yaygın olan Hepatit B’nin bulaşma risk faktörleri arasında kan ve kan ürünleri, steril olmayan diş ve cerrahi tedaviler, dövme yaptırmak, damar içi ilaç bağımlılarının iğne paylaşması, cinsel ilişki ve anneden çocuğa bulaş sayılabilir. Enfekte bireyle aynı evde yaşayan herkesin aşılanması büyük önem taşır. Gelişmiş ülkelerde Hepatit C virüsü yaygınken, günümüzdeki yeni ve etkili tedavi yöntemleriyle bu oran azaldı. Ancak sağlıksız ve yanlış beslenme alışkanlıkları hızla artıyor ve obeziteyi tetikliyor. Obezite, yağlı karaciğer hastalığı dahil birçok hastalığın en önemli nedenidir. Hepatit C, yerini yağlı karaciğere bağlı hepatit hastalığına bırakmış durumda.”
“ALKOLİK HEPATİT ARTIŞI KORKUTUYOR”
Pandemi sonrası alkolik hepatit vakalarında hem Türkiye'de hem de dünyada belirgin bir artış yaşandığını söyleyen Prof. Dr. Kabaçam, “Alkolik hepatit, aşırı ve düzenli alkol tüketimine bağlı olarak karaciğerde meydana gelen bir hasarlanmadır. Pandemi öncesine göre alkolik hepatit vakaları yüzde 50'den fazla arttı. Bu, korkutucu bir tablo. Ülkemizde en sık görülen virüs Hepatit B ve buna bağlı olarak gelişen Hepatit D’dir. Bunun yanı sıra alkolik hepatit vakalarında da ciddi bir artış söz konusu. Test ve taramalarla hastalığın farkına varıp, iltihap ilerlemeden bu sorunu çözmek mümkün. Sağlıklı beslenerek ve hijyene dikkat ederek virüslerle mücadele edebiliriz” dedi.
“SİROZ VE KANSER RİSKİ”
Prof. Dr. Kabaçam, “Kronik hepatit hastalarında zamanla karaciğer yetmezliği yani siroz ve buna bağlı olarak karaciğer kanseri riski artar. Bu rahatsızlıklar zamanla sessizce ilerler. Akut bir virüs olan Hepatit A genellikle siroza dönüşmez. Hepatit B ve C ise kronik hepatit yaparak siroza neden olurlar. Bir diğer hepatit türü olan Delta, Hepatit B’li hastalarda gelişir ve daha hızlı siroz ve kanser gelişimine neden olur. Özellikle Güneydoğu Anadolu’da yaygındır ve hastalar genç yaşlarda karşımıza çıkar” diye konuştu.
“GIDA HİJYENİ HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR”
Hastalıklardan korunmak için önerilerde bulunan Prof. Dr. Kabaçam şunları ekledi: “Viral hepatitlerden korunmak için gıda hijyenine dikkat edilmesi, güvenilir olmayan yerlerde pişmemiş gıdaların tüketiminden kaçınılması, açık su içilmemesi, kan temasına neden olabilecek dövme, piercing, diş ve cerrahi işlemlerde sterilite ve tek kullanımlık malzeme kullanılması önemlidir. Erkek homoseksüeller ve anal ilişki hepatit bulaşı için büyük risk taşır. Damar içi ilaç bağımlılarının iğne paylaşımından kaçınması da çok önemlidir.”
“TEDBİRLER ALINMALI, MALİYETLER AZALMALI”
Prof. Dr. Kabaçam, “DSÖ’nün global viral hepatit eliminasyon programı, 2030’da viral hepatitlerin dünya çapında kontrolü, önlenmesi ve tedavisinde halk sağlığı uygulamaları ve politik düzenlemeler ile büyük başarılar elde edilmesini hedefliyordu. Ancak COVID-19 pandemisi bu programı aksattı. Testlerin ve tedavilerin ucuz ve ulaşılır olması, toplum taramalarıyla asemptomatik hastalara ulaşılması amaçlanıyordu. Pandeminin sosyo-ekonomik etkileri geçtikçe, artan küresel hepatit vakaları ve ölümlerinin azaltılması için gelişmeler sağlanıyor. Son DSÖ raporu bu noktalara dikkat çekiyor. Hükümetlerin alacağı tedbirler, uzun vadede hastalığa ve tedavilere bağlı maliyetleri de azaltacaktır. Türkiye’de Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği (TKAD) ve Viral Hepatitle Savaş Derneği’nin (VHSD) önderliğinde ciddi eğitimler ve toplum bilgilendirme çalışmaları yapılıyor. Ancak birinci basamak hekimlerde ve halk arasında farkındalık yeterli düzeyde değil. Hepatit, tedavi edilebilir bir hastalık olup, erken saptanan hepatitlerin tedavisi son derece başarılıdır. Kontrol altına alınan hepatit virüsü, organ kaybına neden olmayacaktır” dedi.