Silikon Vadisi Bankası''nın batışıyla birlikte, Silvergate Capital ve Signature Bank gibi kritik kuruluşlar da iflasını açıklamıştı. Yaşanan finans krizinin, küresel bir felakete dönüşebileceğine yönelik uyarıların ardından, Türkiye''de dolar ve ekonomi yönetimi üzerine yaptığı yorumlarla tanınan Atilla Yeşilada''dan da ilginç bir çıkış geldi.
Krizin henüz kısıtlı bir felaket durumunun etrafında dolaştığını ifade eden Yeşilada, 2008 yılında meydana gelen ve 4 yıl boyunca tüm dünyada finansal piyasalara ağır darbe vuran küresel krize benzer bir hal almasınınsa oldukça muhtemel olduğunu belirtti.
Eylül 2008''de ABD''deki emlak balonunun patlamasıyla birlikte istifasını açıklayan Lehman Brothers bankasının ardından, ülke genelindeki milyonu aşkın vatandaş oturduğu evi kaybetmişti. Geçtiğimiz hafta yaşanan kriz için "Yeni bir Lehman Anı mı?" sorusunu yönelten ekonomist Atilla Yeşilada, gerek dünyayı gerekse de Türkiye''yi muhtemel bir krizde nelerin beklediğini açıkladı.
Paraanaliz.com yazarı Atilla Yeşilada, özellikle birikimini döviz hesaplarında tutan vatandaşların krizden ne yönde etkileneceğine odaklandığı yazıda, Çin ve Japonya Merkez Bankaları''nın dışında tüm dünyada uygulanan ''sıkı para politikaları'' hakkında da değerlendirmede bulundu.
İşte Yeşilada''nın "Yeni bir Lehman Anı mı?" yazısından öne çıkanlar...
ABD’de 3 bankanın birbiri ardına göçmesi akabinde Fed ve FDIC’nin yeminlerinden dönerek tüm banka pasiflerini güvenceye alması 2007-2008 Global Mali Krizi tetikleyen Lehman’ın batışını anımsattı—işte bu vakaya “Lehman Anı” diyoruz.
Çin ve Japonya dışında tüm merkez bankalarının eşzamanlı parasal sıkılaştırma uygulaması ve banka risk yapısını belirleyen getiri eğrisi eğiminin tersine dönmesi (yani kısa vadeli faizlerin uzun vadeye nazaran yüksek seyretmesi), batan bankaların “buzdağının su yüzündeki kısmı” olabileceği korkusunu yarattı. Bu algı gerçekçi değil. Bu kez gerçekten 2007-2008’den çok farklı.
NİYE farklı olduğu anlatan, finans eğitimi almamış okurların da kavrayabileceği bir makale hazırlıyorum. Bu süre zarfında, teknik terimler içerse de, bir dizi uzmanın iki dönem arasındaki farkları vurgulayan açıklamalarını içeren aşağıdaki haberi sizin için tercüme ettik, yani ben ve Google Translate.
Haberin aslı olan “This time is different’: SVB collapse symptom of easy money rather than systemic banking issues”a, linki clikleyerek ulaşabilirsiniz.
Özgün makalemi hazırlarken, eriştiğim ilk sonucu da okurlara aktarayım: Global mali sistemi tehlikeye atacak boyutta bir spazm olası değil, ama kenarda-köşede kalmış, risk denetimden kaçan çok sayıda segment var. Kripto dünyası ve private equity bu tür nevi şahsına mahsus kurum ve piyasalarla dolu. 2023 boyunca, bunların teker teker çökmesiyle başlayan bir dizi mini-krize şahit olacağız.
ABD’de 3 bankanın birbiri ardına göçmesi akabinde Fed ve FDIC’nin yeminlerinden dönerek tüm banka pasiflerini güvenceye alması 2007-2008 Global Mali Krizi tetikleyen Lehman’ın batışını anımsattı—işte bu vakaya “Lehman Anı” diyoruz.
Çin ve Japonya dışında tüm merkez bankalarının eşzamanlı parasal sıkılaştırma uygulaması ve banka risk yapısını belirleyen getiri eğrisi eğiminin tersine dönmesi (yani kısa vadeli faizlerin uzun vadeye nazaran yüksek seyretmesi), batan bankaların “buzdağının su yüzündeki kısmı” olabileceği korkusunu yarattı. Bu algı gerçekçi değil. Bu kez gerçekten 2007-2008’den çok farklı.
NİYE farklı olduğu anlatan, finans eğitimi almamış okurların da kavrayabileceği bir makale hazırlıyorum. Bu süre zarfında, teknik terimler içerse de, bir dizi uzmanın iki dönem arasındaki farkları vurgulayan açıklamalarını içeren aşağıdaki haberi sizin için tercüme ettik, yani ben ve Google Translate.
Haberin aslı olan “This time is different’: SVB collapse symptom of easy money rather than systemic banking issues”a, linki clikleyerek ulaşabilirsiniz.
Özgün makalemi hazırlarken, eriştiğim ilk sonucu da okurlara aktarayım: Global mali sistemi tehlikeye atacak boyutta bir spazm olası değil, ama kenarda-köşede kalmış, risk denetimden kaçan çok sayıda segment var. Kripto dünyası ve private equity bu tür nevi şahsına mahsus kurum ve piyasalarla dolu. 2023 boyunca, bunların teker teker çökmesiyle başlayan bir dizi mini-krize şahit olacağız.
Hadi, başlayalım:
‘Bu sefer farklı’: SVB çöküşü, sistemik bankacılık sorunlarından ziyade kolay paranın belirtisi
Uzmanlar, Silicon Valley Bank’ın çöküşünün 2008 tarzı bir finansal krizin öncü göstergesi olmadığını, bankanın “Cennetten düşüşünün” “bol ve ucuz para” döneminin sonunu işaretlediğini savunuyorlar.
Birçok uzman, 2007-2008 Global Mali Kriz’den (GMK) bu yana yaşanan en büyük banka iflasının dünya düzleminde yankılanıp yankılanmayacağını sorsa da, çoğunluk, bankacılık sitemine yaygın sorunlardan ziyade, SVB’nin iş modelinin iflasın sorumlusu olduğunu savunuyor.
13 Mart’ta HSBC, Şansölye Jeremy Hunt ve Başbakan Rishi Sunak’ın desteğiyle tüm yükümlülükleriyle birlikte SVB UK’yi 1 sterline satın aldı. Sonuç olarak, SVB UK’nin tüm mudileri, vergi mükellefi desteği olmaksızın mevduatlarına ve bankacılık hizmetlerine yeniden erişebildi ve krizin Atlantik ötesine yayılması engellendi.
ABD’de denetleyici kurumlar, bankaların “tüm mudilerinin ihtiyaçlarını karşılama imkanina sahip olmalarını” sağlamak için Fed nezdinde yeni bir borç verme imkanı açıklarken, Hazine Bakanı Janet Yellen, SVB için herhangi bir kurtarma olmayacağı konusunda ısrar etti.
Kamunun krize müdahalesi Federal Deposit Insurance Corporation’ın (Türkiye’de TMSF, Mevduata Sigorta Fonu) SVB ardından kepenk indiren Signature Bankasının tüm mevduat taahhütlerini garantilemesi ile sonuçlandı. Bu arada, Fed’de mevcut repo olanağının yanı sıra 12 ay vadeli kredi ve likidite sorunu yaşayanlara ek fon sağlamak için bir Banka Vadeli Kredilendirme Programı oluşturuldu.
Capital Economics Grup baş ekonomisti Neil Shearing, tedbirlerin “mevduat sahiplerinin ve yatırımcıların ABD bankacılık sistemine olan güvenini” koruyacağını veya geri kazandıracağını umduğunu belirtti.
"TİPİK BİR ABD BANKASI DEĞİL"
Kingswood’un baş ekonomisti Rupert Thompson’a göre “bu sefer farklı olmalı” şeklindeki görüşün iki temel nedeninden biri, SVB’nin müşteri tabanı.
“Buradaki ipucu isimde,” dedi. “Silikon Vadisi Bankası, yeni teknoloji şirketlerine çok odaklanmıştı. Fed faiz oranlarındaki artış mevduatların çekilmesine yol açtığı ve onu devlet tahvillerini zararına satmaya zorladığı için sorunlarla karşılaştı.”
Capital Economics’ten Shearing, krediler yerine devlet tahvilleire plase edilen varlıkların bilançoda “alışılmadık derecede yüksek oranının”, çöküşe neden olan “toksik karışımı” yaratan temel neden olduğunu açıkladı.
“SVB bilançosundaki bu varlıkları yatırımdan trading hesabına taşıdığında, değerlerini iskonto etmek zorunda kaldı ve böylece geçen yıl faiz oranlarındaki agresif artışın neden olduğu kayıplar su yüzüne çıktı” dedi. “Bu kayıplar SVB’nin iflas etmesine yol açtı.”
Algebris Investments’tan gelen bir notta, SVB’nin müşteri tabanı ve varlık kompozisyonu sorunlarının yanı sıra, varlık ve mevduatlarını son dört yılda %200’den fazla büyütmesine olanak tanıyan benzersiz durumun altı çizildi.
Notta, “İş modeli, risk sermayesi ekosistemine odaklandı” diye açıklandı. “Hızlı genişleme, aktifleri çeşitlendirme pahasına geldi ve bugünün sorunlarının çoğunun temelini attı.”