Yerli muz satışında "tekel" iddiaları ortalığı karıştırdı. Bazı toptancıların WhatsApp üzerinden günlük ortalama fiyat belirledikleri yönelik iddialar ortaya çıktı. Rekabet Kurumu harekete geçerek inceleme başlattı.
İNCELEME BAŞLATILDI
Türkiye'nin en önemli yerli muz üreten bölgelerinden Mersin Bozyazı ve Anamur'da muz toptan ticareti ile faaliyet gösteren teşebbüslerin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a aykırı hareket edip etmedikleri, ilerleyen dönemde netlik kazanacak. Rekabet Kurulu ön araştırmasında, ihlalin tespitine yönelik soruşturma açılmasına 'bulguların ciddi ve yeterli olduğu' belirtildi.
Milliyet Gazetesi'nden Duygu Erdoğan'nın haberine göre, konusu teşebbüslerin, WhatsApp gruplarında hem alış hem de satış fiyatına ilişkin rakam konuştuğu belirtiliyor.
WHATSAPP ÜZERİNDEN ORTAK FİYAT
Alanya, Gazipaşai, Bozyazı/Anamur hattında üreticilerin iddiasına göre, 'WhatsApp uygulaması üzerinden oluşturdukları birkaç grup vasıtasıyla haftalık, hatta çoğu zaman günlük orak fiyat' belirliyorlar.
Hakkında soruşturma başlatılan 17 şirket ve 1 dernek bölgedeki komisyoncu, sarartma/paketleme yapan büyük nitelikli firmalardan oluşuyor. Muz üretim ve satışını yapanlar, bu şirketlerin 'manipülasyon' iddiasıyla denetlendiğini belirtiyor. İhlal edip etmedikleri belirlenecek 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesi de piyasaların, arz/talep dengesinin kontrolü, rekabeti bozma, engelleme amacı taşıyan ortak hareket ve bu kapsamda alım satım fiyatlarının belirlenmesini içeriyor.
KAFALARINA GÖRE FİYAT
Bölgedeki muz üreticilerinden edinilen bilgiye göre, her hafta ya da belli bir dönem değil, "Bugün şu fiyattan alalım" şeklinde yapılan günlük paylaşımlar bile var. Bu nedenle hem arz talep dengesiyle oluşan fiyatların bozulduğu, hem de üreticilerin piyasanın dışında belirlenen fiyatlara satış yapmak durumunda bırakıldığı ifade ediliyor. Yanı sıra küçük çaplı muz tacirlerinin de bu piyasa koşullarından zarar gördüğü belirtiliyor.
Alanya Muz Üreticileri Birliği (Muzbir) Başkanı Mustada Şenli, Bozyazı-Anamur bölgesindeki iki dernek altında yer alan firmaların kendi aralarında fiyat oluşturdukları duyumunu aldıklarını söyledi. Şenli, şöyle devam etti: "Alıcılar bu fiyatı oluşturuyorlar. Tüm üreticileri de uyması noktasında baskı kurmuş oluyorlar. Belli fiyatın üzerine çıkmadan pazardan ürün temin etmeye yönelik bir hareket. Denetimler bir süredir sürdüğü için son iki aydır fiyat paylaşamıyorlar. Bu sayede piyasa koşullarına göre fiyatlar oluşmaya başladı. Yoksa, bakıyorlardı, İstanbul, Ankara, İzmir'de muz kaça satılıyorsa kendi karlarını, ekleyip çiftçiye ona göre bir fiyat belirleyip, bunun üzerinden mal almadan, tekel oluşturmaya yönelik hareket ediyorlardı. Oradaki fiyat bizim Alanya'yı bile etkiliyor. Üreticiden daha ucuza alınması buradaki piyasayı da karıştırıyordu. Kendilerini belli bir kar marjına endeksliyorlar. Ona göre fiyat veriyorlar. Yani düşük fiyattan aldıkları ürün, tüketiciye de yansımıyor"
"REKABETİ ETKİLEYEMEZ"
Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, muzla ilgilenen 150-200'ün üzerinde işletme olduğunu belirtirken, "Üretici istediği işletmeyle alım satım yapabilir durumda. Bu kadar şirketin olduğu yerde bir araya gelerek rekabeti etkileyecek harekette bulunabileceğini düşünmüyoruz" dedi.