Türkiye'de emeklilik mevzuatı, çalışanların kafalarını karıştıran bir konu haline gelmiştir. Yıllar içinde birkaç kez değişen emeklilik sistemi, ilk sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik şartlarını da farklılaştırmıştır. Bu nedenle kimin ne zaman emekli olabileceği tamamen kişisel bir durum haline gelmiştir. Bu soruya yanıt bulabilmek için SGK mevzuatında farklı kriterlere bakmak gerekmektedir.
3600 GÜN EMEKLİLİK İÇİN YETER Mİ?
Uzun yıllar boyunca EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) mağdurları Türkiye'de emeklilikle ilgili mücadele verdiler ve Mart ayının başından itibaren yapılan yasal değişiklikle bu mücadelelerinde büyük ölçüde başarılı oldular. EYT'li vatandaşlar için yaş şartı kaldırıldı, ancak prim şartları 5000 ile 5950 arasında değişiyor. Bununla birlikte, 3600 gün prim ödemesiyle emekli olmak isteyenler için yaş şartı devam ediyor. 3600 günle emekli olma şartında, kadınlar için 58 yaş, erkekler için ise 60 yaş şartı bulunuyor.
KISMİ EMEKLİLİK NEDİR?
3600 günle emeklilik olarak bilinen kısmi emeklilikle ilgili bazı detaylar merak ediliyor. Ancak 3600 prim günü toplamak sadece bu koşulu yerine getiren herkesin emekli olabileceği anlamına gelmiyor. SGK mevzuatına göre emekli olmak için gereken prim şartını bundan sonra çalışsalar da tamamlayamayacak olan kişilere kısmi emeklilik hakkı tanınıyor. Bu hakkı elde etmek için 3600 prim günü koşulu uygulanır. Kadınlar için bu koşul 58 yaşında, erkekler için ise 60 yaşında olmak şeklinde belirlenmiştir. Bu yaşlardan sonra prim günlerini fazla artıramayacak olan kişilere SGK tarafından kısmi emeklilik hakkı verilir.
KİMLER İÇİN GEÇERLİ?
SGK'nın kısmi emeklilik imkanı her sigortalı için teorik olarak uygulanabilir, ancak şartlar farklılık gösterir. 8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlar için kısmi emeklilik için gereken prim gün sayısı 3600'dür. Ancak 1999 sonrasında sigortalı olanlar için bu prim şartı 3600 değil, 4500 ve 5400 gün olarak değişir. SSK sigortalıları için 4500 gün, Bağkur sigortalıları için ise 5400 gün prim ödeme şartı vardır. Yaş şartı da bu çalışanlar için geçerlidir.
NE KADAR MAAŞ ALIYORLAR?
Kısmi emeklilikle, yani 3600 gün prim ödeyerek emekli olanların ne kadar maaş alacakları, ödedikleri prim miktarına ve emekli oldukları tarihe bağlı olarak değişir. Ancak 2008 sonrasında aylık bağlama oranları sigortalılar aleyhine değiştirildiği için çok yüksek bir emekli maaşı almak mümkün olmuyor. Genellikle bu tür emekli maaşları asgari ücretin altında olabilir ve bu maaşlar 7.500 TL'ye kadar tamamlanarak ödenir. Ancak çok yüksek prim ödemesi yapanlar, bu tutarın üzerinde emekli maaşı alabilirler.