Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, enflasyonun yüksek olduğu yıllar içerisinde emeklilik dilekçesi verme tarihinin ilk bağlanacak olan emekli aylığını etkilediğini söyleterek önemli açıklamalarda bulundu.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) emekli olacak kişinin çalışma yaşamı boyunca kuruma bildirilen prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranına göre emekli olacak kişilerin aylıklarını bağlıyor.
Ayrıca emekli aylığının tutarını enflasyonun yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesinin verilme tarihi önem arz ediyor.
Emekli aylıkları arasında farklar Prim günü, prime esas kazancı, aylık bağlama oranı aynı olan iki kişiden biri aralık ayından önce, diğeri yeni yıla ilk ayı olan ocak ayından sonra dilekçe vermesinin ardından ortaya çıkıyor.
Bu anlamda bakıldığında 2021 Aralık ayı ile 2022 Ocak ayında emekli olan prime esas kazancı, aylık bağlama oranı aynı olan iki kişinin emekli aylıkları arasında yüzde 9 oranında fark oluştuğu gözlemlendi.
Konuya dair İhlas Haber Ajansı’na konuşan İsa Karakaş neye göre oluştuğunu açıkladı.
Karakaş, yılbaşından önce ve sonra verilen emeklilik dilekçelerinin ne gibi farklar oluşturduğu tüm detayları ile anlatırken aynı zamanda SGK’nın aylıkları hesaplarken prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranını dikkate aldığını aktardı.
“MAAŞLAR DA YÜKSEK OLUYOR”
Karakaş, çalışılan dönemlerde her ay SGK’ya bildirilen maaşın fazla mesainiz, tüm ücretlerin toplam bazı alındığını ifade ederken “Kazançlarınızın yüksek olması da bağlanacak olan maaşın yüksek olup olmaması açısından bir numaralı etken. Yine prim ödeme gün sayınız. Yani kaç yıl hizmetiniz var, ne kadar prim gün sayınız var, 7 bin gün mü, 8 bin gün mü, 9 bin gün mü, 10 bin gün mü? Bunlar son derece etkilidir. Özellikle 2008 yılından sonra girişi olanlar için ne kadar çok çalışması olursa, aylık bağlama oranı da yüksek oluyor. Dolayısıyla maaşlar da yüksek oluyor” şeklinde açıklamalarda bulundu.
“BU KARMA SİSTEM ÜZERİNDEN MAAŞ BAĞLANIYOR”
Karakaş, emekli aylıklarının bağlanması noktasında bir etkenin daha önemli olduğunu vurgularken “Sosyal güvenlik kurumu, emeklilik maaşı bağlanması ile ilgili sisteme baktığımız zaman güçlü bir ayrımın söz konusu olduğunu görüyoruz. Birincisi 2000 yılı öncesi çalışmalar. Burada aylık bağlama oranı çok yüksek. 2000 ile 2008 yılı arasına geldiğimiz zaman aylık bağlama oranı biraz düşüyor. 2008 yılından sonra aylık bağlama oranı tamamen düşüyor. Dolayısıyla SGK maaş hesaplaması yaparken bu karma sistem üzerinden maaş bağlanıyor” ifadelerine yer verdi.
Karakaş, ayrıca kamu çalışanları ve özel sektör çalışanları arasında yıl farkı olduğunu aktardı.
Karakaş konuyla ilgili konuşurken Emekli aylıklarının bağlanması noktasında enflasyonun da belirleyici olduğunu aktardı ve özel sektör işçilerinin 1 Ocak 2024 tarihinden sonra direkçe vermelerinin daha avantajlı olduğunu anlattı.
Karakaş, emekli olacak çalışanların yeni yılda alacakları kıdem tazminatlarında da farklılıklar olacağını aktarırken kıdem tazminatlarında yüzde 50 oranında bir artış olacağını aktarırken kıdem tazminatı tavanında yüzde 50 gibi bir artış söz konusu olacağını söyledi.