Sağlık Bakanlığı, evlenecek çiftler ya da bebek sahibi olmak isteyen aileler için ücretsiz SMA taraması başlattı. Çiftler aile sağlığı merkezlerine başvuracak. İlk olarak erkek bireyden kan örneği alınacak. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesindeki Genetik Tanı Merkezi’nde 81 ilden gelecek günlük 3 bin 500 örnek incelenecek. Gelen örneklerde taşıyıcılık çıkması durumunda kişinin eşinden de örnek alınacak. İki kişide de taşıyıcılık çıkarsa, bu çiftlere genetik seçili Tüp Bebek yöntemiyle bebek sahibi olma imkânı tanınacak. Böylece sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelmesi sağlanacak. Genetik Tanı Merkezi’nden Doç. Dr. Taha Bahsi ile Doç. Dr. Ahmet Cevdet Ceylan gazetecilere konuyla ilgili şunları söyledi:
İLK ÖRNEK ERKEKLERDEN ALINACAK
“SMA ölümle sonuçlanan bir hastalık. Biz bu Tarama programında özellikle, Tip 1 olarak adlandırdığımız çok erken yaşta hastaların kaybedildiği mutasyonu tarayacağız. İlk olarak Aile Sağlığı Merkezleri’ne başvuran çiftlerden, erkek bireylerden bir tüp kan alınacak ve bunlar Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Genetik Tanı Merkezi’nin genetik tarama laboratuvarına ulaştırılacak. İlk olarak DNA taranacak. Analiz edildikten sonra rapor hazırlanacak. Sonuçlar kısa sürede çıkarılmaya çalışılacak ve sisteme girilecek. Aile Sağlığı Merkezi’nde hekimler sonuçları sistemden görebilecekler ve başvurmuş olan çiftleri bilgilendirecekler. Eğer erkek bireylerde taşıyıcılık çıkarsa eşi de programa dahil edilecek. Eşinden de kan alınacak. Aynı prosedür uygulanacak.
"DANIŞMA HİZMETİ VERİLECEK"
Taşıyıcılık çıkarsa ailelere genetik hastalıklar değerlendirme merkezlerine gitmeleri için randevu oluşturulacak. Burada danışma hizmeti verilecek. Genetik seçili tüp bebek imkânı sunulacak. Devletimiz SGK kapsamında genetik tüp bebeğin masrafını ödüyor. Böylece çiftlerin sağlıklı çocuk sahibi olmalarına imkân tanınacak. Gebelik söz konusuysa bebek doğmadan önce de kan alınabilecek. Taramanın ilk olarak erkek bireylere yapılmasının cinsiyetle bir ilişkisi yok. Sadece sosyal nedenlerle ilk olarak erkek bireylere öncelik tanıdık.”
EVLİLİK ORANINA GÖRE PLANLANDI
Doç. Dr. Taha Bahsi: Laboratuvarın kapasitesi Evlilik oranına göre planlandı. Ülkemizde yıllık evlilik sayısı 600 bin civarında. Örnekleri günde 3 bin - 3 bin 500 arasında çalışacak şekilde planlandı laboratuvar. Her ilden haftanın belli günlerinde örnekler gelecek.
TARAMA ÜCRETSİZ OLACAK
Doç. Dr. Ahmet Cevdet Ceylan: Sadece evlenecek çiftler değil, evli olup çocuk sahibi olmak isteyenler de aile sağlığı merkezlerine başvurabilirler. Taramalar ücretsiz yapılacak. Yenidoğan tarama programına da SMA hastalığı dahil ediliyor. Erken dönemde hastalık sinirlere hasar vermeden önce de tedavi imkanlarından yararlanılsın diye ciddi bir çalışma içine girildi. Dünyada bir kaç ülkenin yapabildiği bir şeyi biz de burada yapıyor olacağız.