SSK, Bağ-Kur ve bütün emeklileri ilgilendiriyor: Emeklilik sisteminde kritik prim detayı

Emeklilik sistemi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulan 12. Kalkınma Planı ile köklü bir değişime uğruyor. Yeni düzenleme ile birlikte emekli maaşı hesaplama yöntemi ve emekli olma şartları da baştan aşağı yenileniyor.

Emekli maaşlarını belirleyen aylık bağlama oranı (ABO), 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2000 sonrası SSK'lı ve Bağ-Kur'lular için yeniden belirlenecek. Böylelikle daha fazla prim ödeyenlerin daha fazla emekli maaşı almaları sağlanacak. Ayrıca Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ile çalışanlar hem SGK hem de özel emeklilikten maaş alabilecek.

12. Kalkınma Planı ile hayata geçirilecek yeniliklerle milyonlarca vatandaşın merak ettiği iki konuda değişiklik yapılıyor. Bunlar emeklilik aylık bağlama sistemi ve emekli olma kriterleri. Bu sayede çalışma hayatında yeniden denge sağlanacak. Ayrıca evde engelli bireylerin bakımını üstlenenler de sosyal güvenceye kavuşacak.

AYLIK BAĞLAMA ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK

Kalkınma Planı kapsamında emeklilerin maaşlarının nasıl hesaplandığıyla ilgili yeni bir sistem getiriliyor. Şu anki sistemde üç farklı dönem için üç farklı hesaplama yapılıyor. 2000 öncesi dönem için yüksek ABO uygulanırken, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası dönemler için daha düşük ABO ve katsayılar kullanılıyor. Ayrıca 2008 sonrası dönem için enflasyon ve büyüme de etkili oluyor.

Yeni sistemde emeklilik aylık bağlama sistemi tek bir yönteme indirgenecek. Burada amaç kişilerin prim ödedikleri gün sayısına göre daha yüksek maaş almalarını sağlamak. Yani gün sayısı ne kadar çoksa aylık da o kadar çok olacak. Böylece çalışanların işgücü piyasasında kalma süreleri uzayacak. Mevcut sistemde ise gün sayısından çok kazanç miktarı emekli aylıklarını artırıyor.

EMEKLİ OLMA KRİTERLERİ YENİDEN BELİRLENİYOR

Emeklilik sisteminde yapılacak diğer bir yenilik ise emekli olma şartlarını yeniden düzenlemek. Bu yenilikte yaşam süreleri de göz önünde bulundurulacak. Aktif ve pasif nüfus arasındaki dengeyi koruyan bir emeklilik sistemi ve aylık bağlama yöntemi hayata geçirilecek.

Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde birleştirilen Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve SSK kurumları arasında da norm birliği oluşturulacak. Bu çerçevede Bağ-Kur prim şartının 9 bin günden 7200 güne düşürülerek SSK ile eşitlenmesi gündeme gelecek. Özellikle EYT mağduru olanlar yani 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar bu yeni reform sürecine dahil olacak ve emekli olma şartları değişecek.

ÖZEL SOSYAL SİGORTA PROGRAMLARI

Sosyal güvenlik sisteminin güçlendirilmesi amacıyla hem çalışanların hem de emeklilerin refah seviyesi artırılacak. Kayıt dışı çalışmanın önüne geçilerek kayıtlı çalışmanın teşvik edilmesi sağlanacak. Sosyal güvenlik sistemine girişi kolaylaştıracak yeni uygulamalar hayata geçirilecek, kolay işverenlik uygulaması yaygınlaştırılacak. Düşük gelirli esnaf, sanatkar, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar gibi gruplara yönelik özel sosyal sigorta programları oluşturulacak.

ÇİFTE EMEKLİ MAAŞI MÜMKÜN OLACAK

Emeklilik sistemindeki bir diğer yenilik ise tamamlayıcı emeklilik ile gelecek. Orta Vadeli Programda yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TSS) ile çalışanlar hem SGK hem de özel emeklilikten maaş alabilecek. Böylece çalışırken elde edilen gelir düzeyinin emekli olunca düşmesinin önüne geçilecek. Tamamlayıcı emeklilik sistemine giren çalışanlara üçlü bir destek sağlanacak. Çalışandan kesilen primin yanı sıra işveren katkısı ve devlet desteği de verilecek. Şu anda uygulanan Otomatik Katılımlı BES sisteminde devlet desteği yüzde 30 olarak veriliyor. Tamamlayıcı emeklilik sisteminde de tasarruflar çeşitli fonlarda değerlendirilecek. Ayrıca belirli durumlarda kısmi para çekme imkanı da sunulacak.