Gökmen Örkmez / Günboyu
Son yıllarda yatırımcının gözdesi haline gelen Borsa İstanbul, geçtiğimiz seneyi rekor seviyede yükselişle tamamlamasına karşın, bu yıla beklentileri karşılayamayarak girdi.
Yılın ilk aylarında art arda yaşanan devre kesicilerin ardından CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, SPK''ya seslenerek müdahale çağrısında bulunmuştu. Küçük yatırımcının maksatlı bir operasyon ile zarar edildiği iddia edilirken, 6 Şubat''ta yaşanan deprem felaketinin ardından işlemleri ancak 3. gün itibariyle durduran Borsa İstanbul, afet bölgesindeki depremzedelerin toplamda milyonlarca dolar kaybetmesine neden olmuştu.
Buna karşın, ekonomist Evren Devrim Zelyut, AKP hükümetinin ekonomiyi yabancı yatırımcının cazibesine kapatması ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ahbap-çavuş ilişkileri ekseninde bir para politikası yürütülmesi nedeniyle, şu anda Borsa İstanbul''un dünyanın en ucuz borsalarından biri olduğunu iddia etti.
Geçmiş yıllarda halka açık işlemlerden örnekler veren ekonomist, 14 Mayıs seçimlerinin ardından ekonomide yeniden yabancı yatırımcının girişini sağlayacak bir değişiklik yaşanması halinde, borsada eşi benzeri görülmemiş bir sıçramanın da kaçınılmaz olduğunu iddia ederek şu ifadeleri kullandı.
"Türkiye ekonomisi, tüm darbelere rağmen çok büyük bir hacim içermeye devam ediyor. Yani arkadaşlar, Türkiye bir Kenya, Uganda, Güney Amerika gibi afrika ülkeleri ile aynı klasmanda değil. Ancak borsa fiyatlaması konusunda şu anda bu ülkelerle yan yana sıralanıyor.
Bu normal bir durum değil. Türkiye''de dolar ve altın çok ucuz, evet. Döviz muhtemelen 14 Mayıs sonrasında yükselecektir, bu görüşe de katılıyorum ancak son birkaç yılda yabancı yatırımcının Türkiye''den uzaklaşması, yeni fırsatları gördüklerinde gelmeyecekleri anlamına gelmiyor.
"BÖYLE BİR YATIRIM FIRSATI 20 YILDA BİR GELİR"
Elbette bu geri dönüşü hızlandırmanın yolu sandıktan çıkacak sonuca göre değişebilir. Millet İttifakı''nın iktidarında, hiçbir tereddüt yaşanmadan çok daha hızlı bir fon transferi mümkün olacaktır. Ancak seçimlerden önce de ben pozisyon almaya başlanacağını düşünüyorum. Borsa, belki de 15-20 yılda bir bu kadar dip seviyeye gelecektir. Evet dolar 20 hattını geçti ve dolar kuru için 24/25 adil değer olarak gözüküyor, lakin kura 35-40-45 demek de finansal temeli olmayan bir yaklaşım. Bu rakamları telaffuz edenler enflasyon kadar değer kaybı oluşmalı diyor ama Türkiye’ye girecek yabancı sermaye akımlarını hesaba katmadan, sadece enflasyona dayalı sakat bir matematik yapıyorlar…
Türkiye''yi uluslararası fon şirketlerinin yöneticileri ziyaret etmeye devam ediyor. Bu gelen paraların, ciddi bir kısmı da Borsa İstanbul''a girecektir. Yapılması gereken şey oldukça basit, yatırımcı buraya getirdiği parayı istediği gibi özgürce kullanabileceğini, istediği zaman çekebileceğini ve herhangi bir hukuki meselede adaletli davranılacağını bilmeli. Bu maalesef mevcut iktidar ile başarılması kolay değil, çünkü güvenilirlik kolay kaybedilen ama güç kazanılan bir özellik.
Millet İttifakı''nda ise Ali Babacan ve Bilge Yılmaz başta olmaz üzere yeni isimler, büyük bir cazibe merkezi olunmasına yardımcı olacaktır. O yüzden, ABD Merkez Bankası faiz artırımını düşürecek, evet. Dolar endeksi değer kaybedecek ancak Türk lirası çok çok daha sert bir düşüş yaşayacağı için dolar/TL paritesi kaçınılmaz olarak yukarı çıkacak ve belki de şu anda gerçekte olması gereken 25-26 liralara yükselecek, buna da katılıyorum.
DÜNYANIN EN UCUZ BORSASI TÜRKİYE''DE
Altın, uluslararası piyasalarda Fed tarafından faiz artırımının kesilmesiyle birlikte daha da sert çıkabilir, ons fiyatlamasında 2300 dolarlar gayet mümkün. Ancak bütün bunların getirisinden daha fazla, Borsa İstanbul cazip geliyor. Millet İttifakı gelmesi halinde tüm yabancı raporların da söylediği gibi en az 100 milyar dolarlık bir giriş göreceğiz ki bu da doların 24 seviyesini aşmasını önleyecektir.
Cumhur İttifakı gelirse de en kötü ihtimal an itibarıyla GSYH’nın %26’sı olan 235 milyar dolarlık net dış borç artarak kura baskı devam edecektir. Şirketlerin sudan ucuz olduğunu ve gelecek sermayenin bunları alacağının ispatı olarak aşağıdaki grafiğe bakalım. Bu grafik İstanbul Borsası’ndaki şirketlerin değerinin dünyada nerede olduğunu gösteriyor.
"SEÇİMLERDEN SONRA MİLYAR DOLARLAR TÜRKİYE''YE AKACAK"
2023 ilk iki ayında Borsa İstanbul piyasa değeri olarak 29. sıradadır. Dünyada son sıralardayız… Peki borsamızdaki şirketler neden dünyanın en ucuzu haline geldiler? Çünkü AKP’nin siyaset ve ekonomi politikalarında yaptığı yanlışlar yabancı yatırımcıyı kaçırdı. Düşünsenize bir yabancı olsanız tek adamın dudağı arasına tüm mal varlığınızı koyar mısınız? Her sabah değişen ekonomi kurallarına inanıp paranızı buraya getirir misiniz? Bu nedenle 2012 yılından beri kaçan sermaye 100 milyar doları geçmiştir. Şimdi seçimlerden sonra yeni bir başlangıçla bu sermayenin fazlası ile geri dönmesi, başta Borsa İstanbul olmak üzere şirketlerimizin değerlerini yukarıya doğru taşıyacaktır.
Böylesine büyük bir değişim kapıdayken buna 20 yılda bir gelen fırsat desek yanlış olmaz. O zaman ülkemizin şirketlerine ortak olmak mı mantıklı olur, yoksa bir senaryoya kapılıp doların 40 lira olacağına inanmak mı? Borsa İstanbul’da bilançosu kuvvetli şirketleri tek bir fiyattan değil, düşerken kademeli olarak almak eğer bu ülkede mevcut yönetim gider diyorsanız yapmanız gereken en mantıklı hareket olabilir…