Usta sanatçı Genco Erkal kimdir?

Tiyatro ve sinema dünyasının değerli ismi Genco Erkal, hayatını kaybetti. Bu üzücü haberin ardından, pek çok kişi Genco Erkal'ın kim olduğunu ve nereli olduğunu merak etmeye başladı. Kan kanseri nedeniyle vefat eden usta oyuncunun hayatı ve kariyeri yeniden gündeme geldi.

GENCO ERKAL KİMDİR?

Genco Erkal, 28 Mart 1938'de İstanbul'da dünyaya geldi. Babası deniz subayı Reşat Bey ve annesi moda tasarımcısı ve terzi Nebahat Erkal (Şerbetçi) idi. İlkokulu Galatasaray Lisesi'nde yatılı olarak okudu, ortaöğrenimini ise Robert Kolej'de tamamladı. İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden mezun oldu.

Erkal, çocukluğundan itibaren tiyatroya ilgi duydu. Robert Kolej'deki yıllarında tiyatroya yoğunlaştı. Ailesi tiyatro kariyerini desteklemediği için üniversitede psikoloji okudu ve bu dönemde amatör olarak tiyatro ile uğraştı. 1957'de Genç Oyuncular topluluğunun kurulmasında amatör bir oyuncu olarak yer aldı.

Profesyonel tiyatro kariyeri, Muhsin Ertuğrul'un teklifiyle başladı. İlk profesyonel oyunu, Kenter Tiyatrosu'nda sahnelenen "Çöl Faresi" oldu. Oyunculuk kariyerine Kenter Tiyatrosu'ndan sonra Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu ve Ankara Sanat Tiyatrosu'nda devam etti. 1963'te Arena Tiyatrosu'nda sahnelenen "Aslan Asker Şvayk" oyunundaki performansıyla İlhan İskender Ödülü'nü kazandı. Daha sonra Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu'nda "Keşanlı Ali Destanı"nı yönetti.

1965'te Nikolay Gogol'un "Bir Delinin Hatıra Defteri" adlı öyküsünü tiyatroya uyarladı ve Türkiye'de oynanan ilk tek kişilik oyun olarak Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sahneledi. Bu eseri, 1969, 1992 ve 2014'te farklı yorumlarla sahneledi ve eserle özdeşleşti. Ankara Tiyatrosu'nda Asaf Çiğiltepe'nin sahnelediği "Arturo Ui'nin Önlenebilir Yükselişi" oyunuyla Brecht tiyatrosuyla tanıştı.

Yaroslav Haşek'ten "Aslan Asker Şvayk", Gogol'den "Bir Delinin Hatıra Defteri", Bertolt Brecht'ten "Galileo", Maxwell Anderson'dan "Yalınayak Sokrates", Nâzım Hikmet'ten "Kerem Gibi", Can Yücel'den "Can" gibi eserlerdeki performanslarıyla çeşitli ödüller kazandı. Oyuncu ve yönetmen olarak birçok ödüle layık görüldü ve yaşam boyu başarı ödülleri aldı.

1993-1998 yılları arasında Paris'te ve Avignon Festivali'nde Fransızca oyunlar oynayan Erkal, üç Fransız yapımında rol aldı.

Senfonik konserlerde Prokofiev'in "Peter ile Kurt", Stravinski'nin "Askerin Öyküsü" ve Fazıl Say'ın "Nâzım" adlı eserlerinde anlatıcı olarak yer aldı.

2008'de "Sivas'93" adlı belgesel tiyatro oyununu yazdı ve yönetti. Bu epik tiyatro örneğinde, 1993 yılında Sivas Madımak Oteli’nde çıkan yangında hayatını kaybeden otuz üç kişinin hikayesini anlattı. Oyun, Türkiye ve Avrupa'da sahnelendi.

2009'da Amerikalı tarihçi ve tiyatro yazarı Howard Zinn'in 1999'da yazdığı "Marx in Soho" adlı tek kişilik oyunu güncelleyerek "Marx'ın Dönüşü" adıyla sahneye koydu.

GENCO ERKAL OYNADIĞI TİYATRO OYUNLARI

Şahdamarım : Ahmed Arif\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 2021

Ben Bertolt Brecht : Bertolt Brecht\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 2011

Nereye Gidyoruz : Aziz Nesin\Genco Erkal- Dostlar Tiyatrosu - 2010

Kerem Gibi : Nâzım Hikmet\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 2009

Marks'ın Dönüşü : Howard Zinn - Dostlar Tiyatrosu - 2008

Sivas '93 : Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 2007

Oyun Sonu : Samuel Beckett - Dostlar Tiyatrosu - 2006

Aymazoğlu ile Kundakçılar : Max Frisch\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 2005

Buluşma : Terry Johnson - Dostlar Tiyatrosu - 2004

Fay Hattı : Behiç Ak - Dostlar Tiyatrosu - 2003

Yaşasın Savaş :\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 2002

Yarışma : Laurent Baffie\Umur Bugay - Dostlar Tiyatrosu - 2001

Oyuncu : Tankred Dorst - Dostlar Tiyatrosu - 2000

Can (oyun) : Can Yücel\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1999

Yalınayak Sokrates : Maxwell Anderson - Dostlar Tiyatrosu - 1998

Yosma : Bertolt Brecht\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1997

Simyacı : Paulo Coelho - Dostlar Tiyatrosu - 1996

İçimdeki Çığlık :Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1995

Birtakım Azizlikler : Aziz Nesin\Genco Erkal- Dostlar Tiyatrosu - 1994

İnsanlarım : Nâzım Hikmet\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1993

Bir Delinin Hatıra Defteri : Nikolay Gogol - Dostlar Tiyatrosu - 1992

Sevdalı Bulut : Nâzım Hikmet\Mehmet Ulusoy - Dostlar Tiyatrosu - 1991

Aslan Asker Şvayk : Yaroslav HasekGenco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1990

Merhaba (oyun) : Aziz Nesin\Haldun Taner\Nâzım Hikmet\Genco Erkal- Dostlar Tiyatrosu - 1990

Buruk Ezgi : Vaclav Havel - Dostlar Tiyatrosu - 1989

Üzbik Baba : Alfred Jarry - Orhan Duru - Dostlar Tiyatrosu - 1988

Bay Puntila ile Uşağı Matti : Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu - 1987

Ben, Bertolt Brecht : Bertolt Brecht\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1986

Yaz (oyun) : Edward Bond - Dostlar Tiyatrosu - 1985

Yalınayak Sokrates : Maxwell Anderson - Dostlar Tiyatrosu - 1984

Galileo Galilei : Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu - 1983

Ağrı Dağı Efsanesi : Yaşar Kemal - Dostlar Tiyatrosu - 1981

Her gün Yeni Baştan : Nâzım Hikmet-Aziz Nesin-Haldun Taner-Bertolt Brecht - Dostlar Tiyatrosu - 1980

Kafkas Tebeşir Dairesi : Bertolt Brechtl - Dostlar Tiyatrosu - 1979

Brecht - Kabare : Bertolt Brecht\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1978

Devrik Süleyman : Aydın Engin - Dostlar Tiyatrosu - 1977

İkili Oyun : Bilgesu Erenus - Dostlar Tiyatrosu - 1977

Gün Dönerken : Yavuzer Çetinkaya - Dostlar Tiyatrosu - 1976

Bitmeyen Kavga : John Steinbeck - Dostlar Tiyatrosu - 1976

Sabotaj Oyunu : Macit Koper - Dostlar Tiyatrosu - 1975

Ortak : Bilgesu Erenus - Dostlar Tiyatrosu - 1975

Ezenler Ezilenler : Mehmet Akan - Dostlar Tiyatrosu - 1975

Düşmanlar : Yavuzer Çetinkaya\Maksim Gorki - Dostlar Tiyatrosu - 1974

Kerem Gibi : Nâzım Hikmet\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1974

Alpagut Olayı : Haşmet Zeybek\ Dostlar Tiyatrosu İşçi Kolu - Dostlar Tiyatrosu - 1974

Büyük Dümen : Art Buchwald - Dostlar Tiyatrosu - 1973

Şili'de Av : Orhan Asena - Dostlar Tiyatrosu - 1973

Azizname : Aziz Nesin\Genco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1973

Abdülcanbaz : Turhan Selçuk - Mehmet Akan, Engin Ardıç, Genco Erkal, Macit Koper - Dostlar Tiyatrosu - 1972

Analık Davası : Bertolt Brecht\Mehmet Akan - Dostlar Tiyatrosu - 1971

Soruşturma : Peter Weiss - Dostlar Tiyatrosu - 1971

Zemberek : Başar Sabuncu - Dostlar Tiyatrosu - 1971

Aslan Asker Şvayk : Yaroslav HasekGenco Erkal - Dostlar Tiyatrosu - 1971

Havana Duruşması : H.M. Enzensberger - Dostlar Tiyatrosu - 1970

Asiye Nasıl Kurtulur? : Vasıf Öngören - Dostlar Tiyatrosu - 1970

Nekrasof : Jean Paul Sartre - Dostlar Tiyatrosu - 1970

Rosenbergler Ölmemeli : Alain Decaux - Dostlar Tiyatrosu - 1969

Durdurun Dünyayı İnecek Var : Anthony Newley\Leslie Bricusse - Dostlar Tiyatrosu - 1969

Ha Me Ka Ha Ha Pe : Ali Tahsin - Dostlar Tiyatrosu - 1969

Durdurun Dünyayı İnecek Var : (Anthony Newley ve Leslie Biriousse) - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1966

Keloğlan : Birkan Özdemir - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1965

Arturo-Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı : Bertolt Brecht - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1965

Keşanlı Ali Destanı : Haldun Taner - Engin Cezzar Gülriz Sururi Tiyatrosu - 1964

Otello : William Shakespeare - Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu

Sırça Kümes : Tenesse Williams - Kent Oyuncuları - 1964

GENCO ERKAL HANGİ FİLMLERDE OYNADI?

Prensesin Uykusu : Çağan Irmak - 2010

Pazar: Bir Ticaret Masalı : Ben Hopkins - 2008

Camdan Kalp : Fehmi Yasar - 1990

Keşanlı Ali Destanı : Genco Erkal - 1988

Hakkâri'de Bir Mevsim : Erden Kıral - Dostlar Tiyatrosu - 1983

Faize hücum : Zeki Ökten - 1982

At : Ali Özgentürk - 1982[14]

Bir Delinin Hatıra Defteri : Tv filmi - 1974

GENCO ERKAL ÖDÜLLERİ

1982 Altın Portakal Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu Ödülü (At)

1983 Altın Portakal Film Festivali En İyi Erkek Oyuncu Ödülü (Faize Hücum)

1998 Afife Tiyatro Ödülleri Yılın En Başarılı Erkek Oyuncusu Ödülü (Simyacı, Dostlar Tiyatrosu)

1998 İsmail Dümbüllü Ödülü

2000 Afife Tiyatro Ödülleri Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü (Yaşamı Boyunca Tiyatro Dalında Başarılı Çizgisini Sürdürmüş ya da Tiyatro Sanatına Katkıları Bulunmuş Kişi)

2000 Avni Dilligil Ödülleri Yaşam Boyu Başarı Ödülü

Pertevniyal Lisesi 2008 yılının en iyi tiyatro ödülü (Sivas 93 oyunu ile)

2014 Sinema Yazarları Derneği Ödülleri Onur Ödülü

20. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri Seçici Kurul Üstün Performans Ödülü (Bir Delinin Hatıra Defteri, Dostlar Tiyatrosu)

2019: Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema – Sinema Onur Ödülü

Magazin Haberleri