Zeytinyağı fiyatlarını durdurabilene aşk olsun! Son yılların en büyük zammıyla zirveyi görecek

Rekolte kaybından dolayı, fiyatları altınla yarışan zeytinyağı fiyatlarında daha fazla artış olabileceği konusunda bir uyarı yapıldı.

Zeytinyağı fiyatları, kötü hava koşulları ve kuraklık nedeniyle artarken, bu sorun küresel boyutta bir endişe kaynağı haline geliyor. ABD, Akdeniz zeytinyağının en büyük ithalatçısıdır ve metrik ton başına fiyatı 9 bin doları aşmış durumda. New York Times gazetesine göre, rekolte kaybının etkisiyle fiyatlar önümüzdeki yıl tarihi 10 bin dolarlık zirveyi aşabilir.

Küresel olarak ticareti yapılan zeytinyağı, petrol gibi bir küresel endişe kaynağı haline gelmeye başladı. İspanya'daki kuraklık ve İtalya, Portekiz ve Yunanistan'daki seller, Avrupa Birliği üyeleri ile ticari bağı olan ülkelerde zeytin mahsullerini yok ederek fiyatları artırdı.

Dünyanın önde gelen gazetelerinden New York Times, yayınladığı “Zeytinyağı fiyatları neden artıyor?” başlıklı analiz haberinde zeytinyağının metrik ton fiyatlarının inanılmaz tırmanışına dikkat çekti: “Ham petrol Ortadoğu için neyse, zeytinyağı da Güney Avrupa için odur. Çünkü küresel zeytinyağı üretiminin yarısından fazlası Güney Avrupa’da olur. Amerika Birleşik Devletleri de tükettiği zeytinyağının neredeyse tamamını başta İspanya ve İtalya'dan ithal eder.”

“Küresel zeytinyağı fiyatları geçtiğimiz yıl iki katından fazla artarak rekor seviyelere yükseldi” diyen gazete, geçen sene 9 dolar olan 750 mililitrelik bir zeytinyağının bugün 11 dolardan satıldığına dikkat çekti: “Bu da yüzde 22 artış demek.”

Avrupa Komisyonu, “Birlik üyelerindeki zeytinyağı üretimi geçen sezondan yüzde 40 daha az olacak” diye öngörüde bulundu. Durumun vehametini şöyle özetleyelim: İspanya ve Yunanistan’ın bazı bölgelerinde silahlı çeteler depo basıp zeytin çalmaya başladı. Gazeteye konuşan Shawn Addison adlı bir zeytinyağı tedarikçisi, işin ABD tarafını şöyle özetliyor: “Temmuzdan bu yana fiyatlarda yüzde 20 artış oldu ancak tüketici seneye daha yüksek fiyatlarla karşılaşacak.”

“EN UCUZ ZEYTİNYAĞI TÜRKİYE'DE"

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Dr. Mustafa Tan şöyle konuştu: “Yarısını ihraç ediyor ve yarısını da tüketiyor. Bu yıl 675 bin ton rekolte öngörülüyor. Yüzde 60 bir kayıp var. İki yıldır bu devam ediyor. İspanya rekolte azlığını diğer ülkelerden karşılamak durumunda. Dünyada en ucuz zeytinyağı fiyatı Türkiye’de. İhracatta ve fiyatlamada dengeli gidilmeli yoksa zeytinyağı üreticilerinin hepsi batar."

PANDEMİDE TARİHİ DİP YAPTI

Uluslararası Para Fonu tarafından oluşturulan bir fiyat grafiği, zeytinyağı fiyatlarının ne kadar dramatik bir şekilde arttığını gözler önüne seriyor. 1990 yılında zeytinyağının metrik ton fiyatı yaklaşık 2,500 dolar seviyesindeyken, bu rakam son 33 yıl içinde 1998'de 6,100 dolarla tarihi bir zirveye ulaştı. Son iki yılda fiyatlar 2,000 ile 6,000 dolar arasında dalgalanırken, pandemi döneminde 1,800 doların altına geriledi. Ancak pandeminin sona ermesiyle zeytinyağı fiyatları hızla yükseldi ve 2022'de 4,000 doları aştı. Bugünse bu rakamın 9,000 doların üzerine çıktığı görülüyor. New York Times gazetesi, fiyatların önümüzdeki yıl 10,000 dolara kadar tırmanabileceğini tahmin ediyor.