Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), E-Devlet üzerinden erişilebilen hizmet dökümlerine işlenen kodlar ile milyonlarca emeklinin aylık işlemlerinin kısıtlanacağını açıkladı.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), E-Devlet üzerinden erişilebilen hizmet dökümlerine işlenen kodlar ile milyonlarca emeklinin aylık işlemlerinin kısıtlanacağını açıkladı.
Hizmet dökümünde bulunan kodlar, emekli işlemlerinin hangi sebeplerle kısıtlandığını gösterirken, en yaygın emeklilik iptal sebebinin çalışmayan kişilerin sigortalı olarak gösterilmesinden kaynaklandığı belirtiliyor.
TÜM EMEKLİ AYLIKLARI GERİ ALINIYOR
Emeklilik iptallerinde en sık karşılaşılan sebep genellikle "usulsüz çalışma" olarak kaydedilirken, SGK bu tür durumları yıllar sonra bile tespit edebiliyor.
Bu taktik, çoğunlukla ev hanımları için uygulanmakta olup, mevcut çalışmayan kişinin genellikle eşinin yanında sigortalı olarak gösterilmesine dayanıyor.
YÜZ BİNLERCE LİRA ÖDEMENİZ GEREKEBİLİR
Fiilen çalışmadığı fark edildiğinde, ihlale konu olan süre boyunca ödenen sigorta primleri hizmet dökümünden silinir.
Bu durum genellikle silinen primler sonrasında emeklilik şartlarının karşılanamadığı gerekçesiyle emekli aylığının kesilmesine neden olurken, SGK aynı zamanda bu usulsüzlük için o tarihe kadar ödenen toplam aylık bedelin faizleriyle birlikte iadesini talep eder.
Bu tür durumlarda, 10 yıldan daha uzun süredir emekli aylığı alan kişilerin bile emekliliklerinin iptal edildiği ve toplam maaş tutarlarının iadesinin istendiği bilinirken, SGK uzmanları bu tür ihlallerden "kesinlikle uzak durmanızı" öneriyor.
EMEKLİ AYLIĞI HANGİ SEBEPLERLE HATALI BAĞLANIR
Emekli aylığının sonradan iptal edilmesinin pek çok farklı sebebi bulunmaktadır. Bunların başında, kişinin çalıştığı şirkette SSK (4/a) statüsünde gösterilmesi yer alıyor.
Başka bir kişiye ait prim günlerinin yanlışlıkla kaydedilmesi durumunda, sonradan ortaya çıkan bu hata sonucunda emekli aylıkları ya tamamen kesilmekte ya da kişinin kendi çalışması ile emekli olmak için yeterli olduğunda aylıklarında azaltmaya gidiliyor.
Yanlışlıkla ödenen fazla aylık tutarları da geri alınır ve prim borcu nedeniyle BAĞ-KUR sigortalılık süreleri durdurulan kişiler, bu süreyi sadece ihya primi ödeyerek tekrar emekliliklerinde saydırabilir. Ancak bu durumda, durdurulan sürenin tamamının priminin ödenmesi gerekiyor.
Durdurulan sigortalılık süresi için askerlik veya doğum borçlanması yapılamamaktadır. Dolayısıyla, durdurulan sigortalılık süresine denk gelen askerlik veya doğum gibi hizmet borçlanmaları yaptığı sonradan tespit edilen kişilerin emekli aylıkları iptal ediliyor.
Aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak SSK (4/a) statüsünde çalışan kişiler için, her işveren ayrı ayrı prim ödeniyor ancak bir ay içerisinde ödenen prim günü sayısı 30'u, bir yıl içerisinde ödenen prim günü sayısı ise 360'ı aşmama şartı bulundu.
SGK'nın hizmet dökümünde, tüm işverenlerden yatırılan prim günlerinin toplamı yer almaktadır, bu da normalde gerekenden daha fazla prim günü görünmesine neden oluyor.
Bu durumda, aslında emeklilik için yeterli prim günü olmayan kişilerin aylıkları yanlışlıkla bağlanırken SGK, anne veya babasına ait işyerinde 18 yaşından küçük çocukların sigortasının geçerli sayılabilmesi için, çalışmanın yapıldığı tarihte mahkeme tarafından onaylanmış bir iş sözleşmesinin bulunması şartını koşuyor.
Bu şartı sağlayamayan kişilerin sigortalılık süreleri kabul edilmiyor ve bu durumda kişinin emekli olduktan sonra tespit edilirse, emeklilik işlemi iptal ediliyor.
SAHTE SİGORTA YAPTIRANLAR, BOŞANAN EŞLE BİRLİKTE YAŞAYANLAR
Kişinin fiilen bir işte çalışmadığı halde kendisini eş, dost veya akrabalarının işyerlerinde sigortalı göstermesi, sonradan tespit edilebiliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu, son yıllarda kullanmaya başladığı SAS yazılımı aracılığıyla sahte sigortalı çalışanlar ile sahte sigortalı çalıştıran işyerlerini tespit ederken bu programın kullanımıyla, 2022 yılı itibarıyla 120 bin 362 kişinin sahte sigortalı olduğu belirlendi. Bu kişilerden daha önce emekli olanların aylıkları iptal edilmekte ve ödenmiş aylıklar geriye dönük olarak faiziyle birlikte talep ediliyor.
Anne veya babasından yetim aylığı almak için eşinden anlaşmalı boşanan kişiler de, ya sosyal güvenlik denetmenleri tarafından ya da yakın akrabalarının şikayeti üzerine tespit edilebiliyor. 2022 yılında, sadece sosyal güvenlik denetmenleri tarafından 4.387 kişinin emekli aylığının kesilmesi yönünde rapor düzenlendiği biliniyor.
