e-İhracat Destekleri Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete''de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararla, şirketlerin, pazar yerlerinin ve perakende e-ticaret sitelerinin, e-ihracata hazırlanması, yurt dışı pazarlarda ve pazar yerlerinde Türk ürünlerinin ve markalarının çevrim içi sergilenmesi, tanıtılması, yurt dışı siparişlere ilişkin hızlı teslimatın sağlanmasına ilişkin giderlerinin desteklenmesi ve şirketlerin e-ihracat gerçekleştirmelerine imkan sağlayacak e-ihracat konsorsiyumları ile Türkiye E-İhracat Platformu''na yönelik faaliyetlere ilişkin giderlerin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu''ndan (DFİF) karşılanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. e-İhracat destekleriyle, potansiyel pazarların e- ticaret koşulları da göz önüne alınarak farklı iş modellerinde bu modellerin farklı ihtiyaçlarını gözetmek ve karşılamak üzere "terzi usulü" yeni nesil destekler getirildi.
Karar kapsamındaki yararlanıcılar, şirketler, e-ihracat konsorsiyumları, perakende e-ticaret siteleri, pazar yerleri ve B2B platformları (işletmeden işletmeye elektronik ticaret kapsamında sipariş alma imkanı sunan aracı hizmet sağlayıcı şirketi) olarak sıralandı. Yurt dışı pazar yerlerinde satışa dönen tıklama reklam harcamaları ve varış ülkesinden gelen siparişlerin hızlı teslimatını sağlamak üzere şirketlerin sipariş karşılama hizmet alımları, yeni destek kalemleri olarak öne çıktı. Kararla e-ihracat konsorsiyumları yenilik olarak getirilirken, böylelikle e-ihracat konusunda ürün potansiyeli olan ancak bilgi eksikliği bulunan veya nitelikli insan kaynağı açığı yaşayan şirketlerin ürünlerinin ekosisteme dahil edilmesi hedeflendi. e-İhracatı uçtan uca yapabilen, yurt dışı depolama dağıtım ve iade yönetim imkanları olan şirketlerin "e-ihracat konsorsiyumu" çatısı altında yurt dışı pazarlara ulaşması ve bu ürünlerin doğrudan yurt dışı müşterilerin beğenisine sunulması sağlanacak. İhracatçı şirketlerin yanı sıra iş merkezi Türkiye''de bulunan pazar yerleri de yurt dışına açılma konusunda karar kapsamında verilen e-ihracat desteklerinden yararlanabilecek, ayrıca yurt dışı pazar yerleriyle entegre olarak Türk ürünlerinin bu pazarlarda yer almasına katkı sağlayacaklar. İş merkezi Türkiye''de bulunan B2B platformları ise e-ihracat tanıtım desteğiyle yurt dışındaki ithalatçıların Türk ihracatçısına daha kolay ulaşmasını sağlamak üzere gerçekleştirdikleri tanıtım harcamalarında Bakanlık desteklerinden yararlanabilecek.
YARARLANICILARA YÖNELİK DESTEKLER
Yararlanıcı şirketlere yönelik destekler de şu şekilde belirlendi:
e-İhracatı uçtan uca yapabilen, doğrudan tüketiciye ulaşan e-ticaret satış modellerine, yeterli insan kaynağı ve bilgi birikimine sahip, yurt dışı depolama dağıtım veya iade yönetim imkanları ile yurt dışı pazar yerleri entegrasyonu olan ve imalatçı şirketlerin üretimlerini e-ihracata yönlendirecek şirketlere "e-ihracat konsorsiyumu" statüsü verilecek. Pazara giriş rapor desteği kapsamında, e-ihracat konsorsiyumları, perakende e-ticaret siteleri ve pazar yerlerinin yurt dışında e-ticarete ilişkin pazara giriş stratejileri ile eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla satın aldıkları sektör, ülke ve e-ihracat odaklı raporlara ilişkin giderleri yüzde 50 ve yıllık 1,5 milyon liraya kadar desteklenecek. Dijital pazar yeri tanıtım desteği kapsamında, şirketlerin, e-ihracat konsorsiyumlarının ve perakende e-ticaret sitelerinin, yurt dışı pazar yerleri üzerinden gerçekleştirdiği dijital reklam üzerinden dönen toplam satışlarının yüzde 20''sini aşmayan dijital pazar yeri tanıtım giderleri için yüzde 50 oranında her pazar yeri için 3 yıl destek verilecek. Bu destek, şirketlerin kademelerine göre yıllık 7 milyon 500 bin lirayı, perakende e-ticaret siteleri için yıllık 15 milyon lirayı, e-ihracat konsorsiyumları için yıllık 25 milyon lirayı geçemeyecek.
e-İhracat tanıtım desteği olarak da e-ihracat konsorsiyumları, perakende e-ticaret siteleri, B2B platformları ve pazar yerlerinin, kararla belirlenen tanıtım faaliyetleri hariç, Bakanlıkça belirlenen diğer pazarlama faaliyetlerine ilişkin giderleri yüzde 50 ve her ülke için 3 yıl süresince desteklenecek. Bu destek, B2B platformları için yıllık 4 milyon lirayı, e-ihracat konsorsiyumları için yıllık 15 milyon lirayı, perakende e-ticaret siteleri için yıllık 25 milyon lirayı, pazar yerleri için yıllık 30 milyon lirayı aşamayacak. Sipariş karşılama hizmeti ve depo kira desteği olarak da şirketlerin, e-ihracat konsorsiyumlarının, perakende e-ticaret sitelerinin ve pazar yerlerinin ilgili ülkedeki toplam e-ticaret satışlarının yüzde 10''unu aşmayan sipariş karşılama hizmetlerine ilişkin giderlerine yüzde 50 ve her bir ülke için en fazla 3 yıl olmak üzere destek verilecek. Ürünlerin hızlı teslimatını sağlamak ve iade süreçlerini yönetmek üzere kiralanan yurt dışındaki depolara ilişkin kira gideri, her bir birim başına yüzde 50, her bir ülke için en fazla 3 yıl olmak üzere yıllık 5 milyon liraya kadar desteklenecek. Kira gideri desteğinden en fazla 25 birim için yararlanılabilecek. Bu madde kapsamındaki destekler, şirketlerin kademelerine göre yıllık 7 milyon 500 bin lirayı, pazar yerleri için yıllık 15 milyon lirayı, perakende e-ticaret siteleri ve e-ihracat konsorsiyumları için yıllık 25 milyon lirayı geçemeyecek.
Yurt dışı pazar yerleri ve yurt dışı pazar yerlerine ilişkin yurt içinde yapılacak entegrasyon hizmetlerine ait giderlere, en fazla 6 pazar yeri entegrasyonu için yüzde 50 ve pazar yeri başına 3 yıl süresince, bir entegrasyon için en fazla 200 bin liraya kadar destek sağlanacak. Hedef ülkelerin yurt dışı pazar yerlerinde çevrim içi mağaza açılmasına, bu mağazaların yıllık ödemelerine ve ülkelerin e-ticaret paydaşlarından alacakları hizmetlere ilişkin giderler, her ülke için 3 yıl süresince yüzde 50 oranında olmak üzere e-ihracat konsorsiyumları için yıllık en fazla 3 milyon liraya, diğer yararlanıcılar için yıllık en fazla 1 milyon 500 bin liraya kadar desteklenecek. Yurt dışı pazar yerleri üzerinden gerçekleştirilen hedef ülkelerdeki pazar yeri komisyon giderleri 3 yıl ve yüzde 50 desteklenecek. Bu destek, şirketlerin kademelerine göre yıllık 750 bin lirayı, perakende e-ticaret siteleri için yıllık 2 milyon 500 bin lirayı, e-ihracat konsorsiyumları için yıllık 3 milyon lirayı aşamayacak.
YARARLANICILARA İLİŞKİN ÜST LİMİTLER
Dijital pazar yeri tanıtım desteği, sipariş karşılama hizmeti ve depo kira desteği ile pazar yeri komisyon gideri desteği kapsamındaki desteklere ilişkin oranın hesaplanmasında Türk ürünlerinin satış oranı ile marka ve TURQUALITY Destek Programı kapsamındaki markalı ürünlerin satış oranı esas alınacak. Bu bölüm kapsamındaki desteklerden, şirketler kademelerine göre yıllık en fazla 15 milyon liraya, e-ihracat konsorsiyumları, perakende e-ticaret siteleri ve pazar yerleri yıllık en fazla 45 milyon liraya, B2B platformları yıllık en fazla 4 milyon liraya kadar desteklenecek. Karar kapsamında şirketlerin yurt dışı pazarlara daha bilinçli bir şekilde erişimlerini sağlamakta iş birliği kuruluşlarına da önemli misyonlar yüklendi. Bu kuruluşlara, üyelerinin e-ihracata yönlendirilmesi konusunda, e-ticaret alanında heyetler düzenleme, e-ihracat tanıtım ve geliştirme projelerini geliştirmeleri konusunda yürütecekleri faaliyetler için ayrıca destekler verilecek.
Bakanlığın açıkladığı "Uzak Ülkeler Stratejisi", Karar kapsamında verilen desteklere de yansıtıldı. E-ihracat desteklerinde hedef ülkeler, geleneksel ihracat desteklerinden farklı olarak, ülkelerin e-ticaret hacimleri, nüfusları, tüketici davranışları dikkate alınarak belirlendi. "Uzak Ülkeler Stratejisi"nde yer alan ülkeler başta olmak üzere hedef ülkelere yönelik destek oranları ilave 20 puan artırıldı. Böylece Çin, ABD, Hindistan, Japonya, Güney Kore ve Kanada gibi ülkelerin yanı sıra Brezilya ve Endonezya gibi gelişmekte olan ülkelere e-ihracat yoluyla açılım sağlanabilecek.
Kararla ülkelere göre "terzi usulü" destekler getirilirken, Çin''de e-ticaret pazar yerlerinde zorunlu tutulan çevrim içi mağaza ve zorunlu danışmanlık hizmet harcamaları desteklenecek. Brezilya gibi pazara giriş şartlarının zor olduğu ülkelerde ise pazar yeri komisyonlarına ilişkin yapılacak harcamalar kısmen destek kapsamına alınacak. Ticaret Bakanlığı önderliğinde "Türkiye E-ihracat Platformu" kurulacak. Böylece yeni nesil teknolojiler kullanılarak, Türkiye''nin ihracatçı envanterinin dijital ortama taşınması, ihracatçıların farklı ülkelerde yer alan ithalatçılar için kolay ulaşılabilir olması ve ayrıca ihracatçıların da siparişlerini anılan platform üzerinden alabilmeleri amaçlandı.
- Destek kalemleri
Karara göre, iş birliği kuruluşlarına yönelik destekler şu şekilde belirlendi:
İş birliği kuruluşlarınca e-ticarete uygun genel perakende ürünlerini kapsayan sektörel ticaret heyeti faaliyetlerine ilişkin ulaşım, konaklama, tanıtım ve organizasyon giderleri yüzde 50 ve faaliyet başına 1 milyon 500 bin liraya kadar desteklenecek. E-ticarete uygun genel perakende ürünlerini kapsayan sektörel alım heyeti faaliyetlerine ilişkin ulaşım, konaklama, tanıtım ve organizasyon giderlerine yüzde 50 ve faaliyet başına 1 milyon 250 bin liraya kadar destek verilecek. Bakanlık koordinasyonunda iş birliği kuruluşlarınca düzenlenen ve e-ticarete uygun genel perakende ürünlerini kapsayan sanal ticaret heyeti faaliyetlerine ilişkin giderler yüzde 50 ve faaliyet başına 1 milyon liraya kadar destekten yararlanacak. İş birliği kuruluşlarının e-ticaret ve genel perakende ürünlerinin, uygun görülen yurt dışı pazaryerlerinde ve dijital platformlarda tanıtılması amacıyla Bakanlığa sunacakları proje kapsamında gerçekleştirecekleri tanıtım, danışmanlık, pazar araştırması çalışması ve raporlarına ilişkin giderlerine, aynı anda en fazla 2 proje için, proje başına en az 1, en fazla 4 yıl süresince yıllık 4 milyon liraya kadar yüzde 75 oranında destek verilecek. E-ihracat tanıtım desteğinden iş birliği kuruluşları aynı ülkede en fazla 2 proje için yararlandırılacak.
E-İHRACATI GELİŞTİRME PROJESİ DESTEĞİ
İş birliği kuruluşlarının, üyelerinin e-ihracata yönelik olarak ortak hareket etmesine ve hedef ülkelerde pazara giriş koşullarının kolaylaştırılmasına yönelik gerçekleştirecekleri, dijital pazar yeri tanıtımı, e-ihracat tanıtımı, sipariş karşılama hizmeti, depo kirası, yurt dışı pazar yeri entegrasyonu, çevrim içi mağaza açılması, e- ticaret paydaşlarından alınan hizmetler ve pazar yeri komisyon giderlerini içeren faaliyetlerinden oluşan projelerine ilişkin giderleri yüzde 75 oranında, aynı anda en fazla 2 projesi için ve proje başına 15 milyon liraya kadar destekten yararlanacak.
TÜRKİYE E-İHRACAT PLATFORMU DESTEĞİ
Bakanlık tarafından görevlendirilecek iş birliği kuruluşu tarafından kurulacak olan ve Türkiye''nin ihracatçı envanterinin dijital ortama taşınmasına, ithalatçılar ile ihracatçıların buluşmasına, sipariş almalarına ve karşılamalarına, ihracat işlemlerinin dijitalleşmesine ve yeni nesil teknolojilerin kullanılmasına olanak sağlayacak Türkiye E-İhracat Platformu''nun kurulumu, işletilmesi ve tanıtımına ilişkin iş birliği kuruluşunun giderleri yüzde 75 oranında ve en fazla 5 yıl süresince, yıllık en fazla 150 milyon liraya kadar desteklenecek. Bu kapsamda en fazla 1 proje destek alabilecek. Kararın uygulanması için Türkiye İhracatçılar Meclisinin e-ihracat desteklerine ilişkin yazılım, istihdam, eğitim, organizasyon, tanıtım, danışmanlık ve rapor giderlerinin tamamı yıllık en fazla 30 milyon liraya kadar destekten faydalanacak.
HEDEF ÜLKELER
Karar kapsamında belirtilen destek oranları, Bakanlıkça e-ihracata yönelik belirlenen hedef ülkeler için 20 puana kadar artırılabilecek. Bu destekler, ilgili ülkeler Bakanlıkça belirlenen hedef ülkeler listesinde yer aldığı sürece uygulanacak. Yararlanıcılara yönelik yurt dışı pazar yeri entegrasyon desteği ile çevrim içi mağaza desteği, Bakanlıkça belirlenen e-ihracata yönelik hedef ülkelerden pazara giriş şartlarına bağlı olarak belirlenen ülkelere yönelik verilecek. Söz konusu maddeler kapsamındaki destekler için hedef ülke ilave puanı uygulanmayacak. Destek üst limitleri her takvim yılı başında "(TÜFE + Yİ-ÜFE)/2" oranında güncellenecek. Karar kapsamında tanımlanan ve 18 Mayıs 2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan "Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Karar" kapsamında desteklenen pazar yeri ve perakende e-ticaret siteleri, bu Kararın yayımı tarihinden itibaren Bakanlıkça belirlenen süre ve usulde bu Karar kapsamındaki desteklere başvurabilecek. (AA)
