TÜİK, 2022 yılına ilişkin yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerini açıkladı. Buna göre; ''eş değer hanehalkı kullanılabilir fert medyan geliri''nin yüzde 50''si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı, 2022 yılında aynı düzeyde kalarak yüzde 14,4 oldu. ''Medyan gelir''in yüzde 60''ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk oranı 0,3 puan artarak yüzde 21,6, yüzde 40''ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk oranı 0,9 puanlık azalış ile yüzde 7,6, yüzde 70''i dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranı ise bir önceki yıla göre 0,6 puanlık artış ile yüzde 29,3 oldu.
Tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1 puan artarak yüzde 7,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 2,6 puan artarak yüzde 11,7 oldu. En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı 1,1 puan artarak yüzde 19,6, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 13,9 oldu.
Okuryazar olmayan fertlerin yüzde 27,7''si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,4''ü, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,8''i, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,8''i yoksul. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,6 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.
Maddi ve sosyal yoksunluk oranının hane düzeyinde hesabında; otomobil sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, 2 günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve yeni eklenen mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme durumu sorgulandı. Fert düzeyinde ise eskimiş giysilerin yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanıdıkları ile toplanabilme, ücretli boş zaman faaliyetlerine katılabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kişisel amaçlı kullanım için internet sahipliği kriterleri sorgulandı. Maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2021 yılında yüzde 18,1 iken 2022''de 1,5 puan azalarak yüzde 16,6 oldu.
4 yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, ''eş değer hanehalkı kullanılabilir fert medyan geliri''nin yüzde 60''ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki 3 yıldan en az 2''sinde de yoksul olan fertleri kapsıyor. 2022 yılında sürekli yoksulluk oranı, bir önceki yıla göre 0,2 puan artarak yüzde 14 oldu.
Gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; yüzde 15 ile TR62 (Adana, Mersin), yüzde 14,6 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve yüzde 14,3 ile TR31 (İzmir) oldu. Göreli yoksulluk oranı en düşük olan bölgeler ise yüzde 3,7 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), yüzde 6,3 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve yüzde 7,5 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) oldu.
2022 yılında fertlerin yüzde 32,6''sı yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda yüzde 42,7, 18-64 yaş grubunda yüzde 30,2, 65 yaş ve üzeri grubunda ise yüzde 20,5 oldu.
Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,8 puan azalarak 2022 yılında yüzde 56,7 olurken; kirada oturanların oranı yüzde 27,2, lojmanda oturanların oranı yüzde 1,1, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 oldu.
Nüfusun yüzde 33,6''sı konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu ile sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri ve benzer problemleri yaşarken, yüzde 21,7''si trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.
Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 4,3 puan azalarak yüzde 59,4 oldu. Nüfusun yüzde 6,2''sine bu ödemeler yük getirmezken; yüzde 17,7''sine çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 59,6''sı evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 41,5''i 2 günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 31,1''i beklenmedik harcamaları, yüzde 20,4''ü evin ısınma ihtiyacını, yüzde 65,4''ü eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti. (DHA)
