ANKARA – Altında ‘Ayşe Teyze’ modeli tartışmaları başladı. İktidar, altında da dövizde olduğu gibi hazine garantili model geliştirmeye çalışıyor. Ekonomist Mustafa Sönmez, altın gibi garanti bir alana para yatıran insanların böyle bir modele geçmesi çok zor diyerek, “Hazinenin şu anda 3 trilyona yakın borcu var. Borçlarının yüzde 66’sı altın ve dövize endeksli. Tekrar altınla borçlanmak altından kalkılamayacak bir iş haline gelir. İktidara oy verenler dâhil olmak üzere kimsenin ‘Ayşe Teyze’ modeline kulak kabartacağını zannetmiyorum. Birileri oturup zihni sinir icatları çıkarıyor ve birbirlerini tebrik ediyorlar” açıklamasını yaptı.
Altın yatırımcısının garantici olduğuna da dikkat çeken Sönmez, İktidara oy verenler dahil olmak üzere kimsenin altınını kağıda çevirmeyeceğini belirterek, “Dolarda olduğu gibi altında da Kur Korumalı Mevduat sistemi getirilmek isteniyor. Kur Korumalı Mevduat hesapları 313 milyar dolara kadar yükseldi. Fakat bu kişilerden ziyade şirket ve devlet kurumlarının birikimleri oluyor. Şimdi benzer bir projenin altın için yapılması gündemde. ‘Ayşe Teyze’ modeli ile insanların belirli kuyumculara altınlarını götürüp sertifika alması bizim vatandaşımızın çok da aklına yatacak bir model değil. Özellikle birikimini altına yatıran insanların rağbet edeceği bir uygulama hiç değil. Kaldı ki bu yükün bir de hazineye etkisi olacak. Hazinenin şuanda 3 trilyona yakın borcu var. Bu borçların yüzde 66’sı altın ve dövize endeksli durumda bulunuyor. Hazinenin tekrar altınla borçlanması ise altından kalkılamayacak bir yük haline gelir. İktidar artık nasıl bir sıkışık durumdaysa böyle bir yönteme heves ediyor. İktidara oy verenler dâhil olmak üzere kimsenin ‘Ayşe Teyze’ modeline kulak kabartacağını şahsen zannetmiyorum. Altın gibi çok sağlam bir alana paralarını bağlayan insanlar bunu bozdurup kâğıda çevirmez. Birileri oturup zihni sinir icatları çıkarıyor ve birbirlerini tebrik ediyorlar” diye konuştu.
KUR KORUMALI MEVDUAT SİSTEMİ SÜRDÜRÜLEBİLİR PROJE DEĞİL
Güven ortamının temin edilmediği sürece sorunların çözülemeyeceğini belirten Sönmez, “Ülkede güven ve istikrar ortamı yok. Hazine böyle bir ortamda böyle bir yükün altına girebilir mi bu yük kaldırılabilir mi? bunları hiçbir şekilde hesap etmiyorlar. Kur Korumalı Mevduatta bile 3 ay dolduğunda insanların eline geçen parayı gördükten sonra bir daha böyle bir sisteme para yatırırlar mı? Nisan ayında Kur Korumalı Mevduatta 3 aylık süreç dolacak. Nisan ayında yıllık enflasyon yüzde 70lere dayanacak. 3 ayın enflasyonu ise en az yüzde 25i gösterecek. Yüzde 25e karşılık 3 ayda ne kadar faiz verecek Kur Korumalı Mevduat Sistemi? En fazla yüzde 5 getiri elde edilecek fakat bu getiri enflasyonun çok altında kalacak. Haliyle Kur Korumalı Mevduat Sistemi de sürdürülebilir olmayacak” ifadelerini kullandı.
DOLARİZASYON TEKRAR HORTLAYABİLİR
Moody's, aralarında Türk bankaların da olduğu gelişmekte olan ülke bankalarına, ABD'deki faiz artışları yüksek ölçüde dolarize gelişen piyasa bankalarını vurabilir uyarısını da değerlendiren Sönmez, “İktidar hazineyi emniyet yastığı olarak kullanıyor. Dövizdeki tırmanışı hazine garantisi ile düşürebileceklerine inandılar. Biraz da olsa kur durdu fakat bu geçici bir durum. Dolarizasyon tekrar hortlayabilir. Kaldı ki şuanda bireysel hesapların yüzde 64’ü dövizde. Yani vatandaş dövizden vazgeçmiş değil. Yeni bir güvensizlikle beraber bir dolarizasyon sorunu da yaşanması sürpriz olmaz. İktidarın dolarizasyonu kontrol altına aldığını söyleyemeyiz. Geçici olarak ateşini düşürdü. Haliyle yeni bir dolarizasyon sorunu yaşanması muhtemel” dedi.
