Alopesi olarak bilinen saçkıran hastalığı en bilinen saç dökülmesi hastalığı. Uzmanlar, yuvarlak ya da oval şekilde, deri değişikliği olmadan saç, kirpik, sakal veya vücut kıllarında yama biçiminde kayıp olması durumunu saçkıran olarak nitelendiriyor.
Medicana Sağlık Grubu doktorlarından Dermatoloji Uzmanı Dr. Asiye Yıldız, saçkıranın neden olduğu sorusuna, “Saçkıran otoimmün (özbağışıklık) bir hastalıktır. Otoimmün hastalıklarda kişinin kendi bağışıklık sistemi sağlıklı hücreleri bir yabancı istilacı olarak görür ve yapılara karlı antikor üretir. Saç kıran hastalığında da bağışıklık sistemi kıl folliküllerini (yumurta hücresini koruyan yapı) bu şekilde yabancı gördüğü için bu yapılara zarar verir. Kıl follikülleri saçın büyümesini sağlayan yapılardır. Bunlar vücudun yaptığı antikorlar ile tahrip olarak dökülür. Saçkıran genel olarak otoimmün hastalık olarak bilinen vitiligo (beyaz lekeli deri hastalığı), atopik dermatit (egzema), bazı tiroid hastalıkları ile birlikte olabilir veya ailesine bu otoimmün hastalıklar bulunabilir” dedi.
“SAÇ, SAKAL VE KAŞLARDA PARA BÜYÜKLÜĞÜNDE BOZUK PARA ŞEKLİNDE AÇIKLIK SAÇKIRANIN BELİRTİSİ”
Saçkıranın tanı ve belirtilerinden bahseden Uzm. Dr. Asiye Yıldız, “Saçkıran; normal popülasyonda yüzde 2-3 oranında görülür. Otoimmün hastalığı olan bireylerde ve ailesinde saç kıran olanlarda bu oran yüzde 20’lere varabilir. Sıklıkla çocuk ve 40 yaş altı kişilerde görülür. Saç kıran 3-5 gün gibi kısa bir sürede fark edilebilir hale gelebilir. Saçlarda, kaş, kirpik ve sakalda para şeklinde açıklık hastalığın ilk belirtisidir. Nadiren saçların kılların döküldüğü bölgede kaşıntı yanma gibi şikayetler olabilir. Saç kıran ile birlikte nadiren tırnaklar da etkilenebilir. Tırnaklarda nokta şeklinde çukurcular, çabuk kırılma, incelme ve beyaz çizgilenme görülür. Saç kırana genel olarak göz ile muayene ve dermoskopik (derinin mikroskobik incelemesi) muayene ile tanı konulabilir. Bazı skar (iz) bırakan hastalıklar, saçlı deri mantarı gibi hastalıklar ile karışabilir. Bu nedenle dermatoloji uzmanına başvurulması gerekir. Tanı için kan sayımı, ferritin, B12 vitamini. Tiroit fonksiyon testleri, otoantikorlar ve kan şekeri gibi testler yapılabilir. Gerektiğinde saçlı deriden biyopsi alınarak değerlendirme de yapılabilir” diye konuştu.
“TÜM SAÇLARIN KAYBINA KADAR İLERLEYEBİLİR”
Hastalığın çeşitleri ve tedavi uygulamalarından da bahseden Dr. Asiye Yıldız, “Saçkıranın birçok tipi var. 'Alopesi areata' tanısında tek ya da birkaç lezyon olabilir. 'Alopesi totalis' tanısında tüm saçlı deri etkilenir, tüm saçlar kaybedilebilir. 'Diffüzalopesi totalis' tanısında tüm saçlı deri etkilenir, saçlar incelir ve seyrelir ama tam açıklık olmamıştır. 'Alopesi offiazi' tanısında saçlar periferde bant şeklinde dökülmüştür. 'Alopesi üniversalis' denen tipte ise saçlar ile birlikte kaş, kirpik sakal ve tüm kıllar dökülmüştür. Saçkıran tedavisinde dökülen saçların hızla çıkmasını ve dökülmenin durması amaçlanır. Etkilenen bölgeye lokal olarak uygun kremlerin uygulanması ilk seçenektir.
Kremlere cevap alınamamış ise veya tutulum şiddetli ise saçların, kılların dökülen bölgesine kortikosteroid iğne yapılması (ILS), PRP, mezoterapi gibi özel ilaçların enjeksiyonu tedaviye eklenebilir. Yine de cevap alınamamış ise kortikosteroid haplar, siklosporin gibi otoimmun hastalıklarda kullanılabilen immunsüpresif (bağışıklık sisteminin aktivitesini engelleyen ilaçlar) tedaviler de kullanılabilir. Saçkıran hastalığının nasıl bir seyir göstereceği kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bazı kişilerde etkilenen bölgede normal saçlar çok çabuk yeniden çıkabildiği halde bazı kişilerde çok geç cevap alınabilir veya hiç kıl çıkışı olmayıp tüm saçların kaybına ilerleyebilir. Hastalığın çok erken yaşta ortaya çıkması, tırnak tutulumunun olması, ailede saçkıran hastalığının olması, kişinin başka bir otoimmun hastalığının olması gibi eşlik eden durumlar saçkıranın daha ilerleyici olabileceğine işaret eder” şeklinde konuştu.
