Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Dr. Onur Akbaş

Dr. Onur Akbaş

HİSBOYU

Yabancılaşmadan yabanileşmeye kurban düşünceleri

Yabancılaştırma aslında sadece Rus biçimcilerle girmedi bizim edebiyat dünyamıza. Divan şiirinde ve belki öncesinde de vardı da biz pratiğin teorideki adını koymuş olduk. Ya da almış olduk. Başta Berna Moran hoca olmak üzere pek çok edebiyat incelemecisi "alışkanlığı kırma" da diyebilir. Örneğin bunun Divan Edebiyatındaki karşılığı "Kanuni Mersiyesi"nde cenaze alayının yürüyüşünü çağrıştıran asonans ve aliterasyonlarla örülü Farsça giriştir. Dil yönünden bu kadar ağır bir girişin sebebini Lisanstaki hocamız Prof. Dr. A. İrfan Aypay, şairin alışılmamış bir üslubu kullanarak dikkati çekmek çabası ile açıklamıştı. Bu çaba, bizdeki Rus biçimcilerin yabancılaştırma kavramına denk gelmektedir.

Elbette yabancılaştırma yolu ile dikkat çekmek sadece sayfalar arasında kendisini göstermiyor. Videosundan bloğuna varana kadar bir sanal yazılar ve sayfalar alemi olan internet de dikkat çekme ve fenomen olma adına üslup itibari ile yabancılaştırma ile yabanileşme/yabanileştirmenin birbirine karıştığı bir mecra oldu.

Efendim bir bayram öncesi ekmek tekmeleyen yahut şarküteri büfesinde uyurmuş gibi yapan insansılardan bahsederek midenizi bulandırmak istemem. Onların bu durumu evrim gecikmesi bağlamında biyolojinin bir manada antropolojinin işidir. Lakin iş bununla bitmiyor. Ticari kaygı hayatın her ünitesine öyle girmiş ki medyada varlığını unutturmama adına mı olur, her sene yaptığı hayvan ticaretinin düşeceği endişesi mi olur? Hiçbir dini, siyasi, felsefe ve teolojiye dâhil edilmeyecek kadar hafif sıklette iki retorik mevcut. Biri sözde çağdaş, insancıl, hayvancıl öyle olmasa da azıcık otçul gibi görünen bir çevreye ait. Ekran güzelliği yıllara dayansa da bunu unutturmamaya çalışan unutan varsa da toplum denilen malzemeye tribünden müracaat eden kızlar kızanlar… Bir diğeri ise marketlerin de bu işe el atmasının kaygısıyla pastadan payının düşeceği korkusu ile kapaklı kapaksız esip gürlemelerle market çalışanından hınç almaya gidişini internet alemine arz eden tüccarlar. Bakıldığında inanç, siyaset, felsefe gibi her türlü entelektüel kaygıdan uzak daha doğrusu bu kaygılardan nasipsiz bu iki güruh, bu coğrafyanın da talihsiz çehresi olarak tezgahtar edası ile her bayram olduğu gibi, bu bayramda da müşteriye yukarıdaki "argümanlar" üzerinden "gel gel" edebilirler.

Yegane sermayesi niyeti olanlara şimdiden mutlu bayramlar dilerim.

Yazarın Diğer Yazıları