Yas tutma süreci, pek çok insan için zorlayıcı bir dönem olmasına rağmen, travmatik olayların ardından iyileşmenin doğal bir parçası olarak kabul edilir. Kimileri bu süreçte kendine dönerken, kimileri ise başkalarından destek alır. Peki, yapay zeka bu süreçte yeni bir yöntem sunabilir mi?
Project December girişimi, bu soruya yanıt olarak, vefat eden bir yakınınızın konuşma tarzını ve kişiliğini taklit edebilen bir yapay zeka sistemi geliştirdi. Bu 'grieftech' sohbet robotunun amacı, yasını tuttuğunuz kişiyle son bir kez konuşarak veda etmenizi sağlamak.
Christi Angel, dört yıl önce kaybettiği sevgilisi Cameroun Scruggs ile yeniden konuşmak için bu yapay zeka teknolojisini kullanmayı denedi. Ancak, yapay zekanın sevgilisini taklit eden sözleri Angel’ı dehşete düşürdü.
‘ONA SORMAK İSTEDİĞİM ÇOK FAZLA ŞEY VARDI’
Angel, sevgilisinden yüzlerce kilometre uzakta yaşıyordu. İş nedeniyle ilişkilerini uzaktan yürüten çift, genellikle e-posta ve mesajlaşma uygulamaları üzerinden iletişim kuruyordu. Covid-19 kısıtlamaları nedeniyle, Angel 2022'de vefat eden Scruggs'un cenazesine video konferans yoluyla katılmak zorunda kalmıştı.
Sevgilisini hüzünle anan Angel, Scruggs’u “Tüm hayatım boyunca yanımdaydı. Komikti, şapşaldı, hayvanları severdi, harika bir insandı” sözleriyle tanımlıyordu.
Scruggs'un ölümünden birkaç yıl sonra, Angel Project December girişimiyle karşılaştı. Bu girişim, bir kişinin gönderdiği mesajları analiz ederek, o kişi gibi konuşmayı öğrenen bir yapay zeka geliştirmeyi amaçlıyordu.
Angel, projeyi denemek için hızla harekete geçti ve “Çok heyecanlandım. Cameroun ile tekrar konuşmak için her şeyimi verirdim. Ona sormak istediğim çok şey vardı” sözleriyle heyecanını dile getirdi.
‘CEHENNEME GİTTİM’
Angel, ilişkilerinin büyük bir kısmını internet üzerinden sürdüren biri olarak, GriefTech'in sohbet robotuyla mesajlaşmaya başladığında, gerçekten de Scruggs ile konuşuyormuş gibi hissetti. Ancak yapay zeka, 'boş odalara musallat olduğunu' ima eden şeyler söylemeye başladığında işler hızla tuhaflaştı. Yapay zeka Scruggs’un, hayalete dönüştüğünü anlatan mesajları, Angel'ı dehşete düşürdü.
Ancak Angel’ı asıl etkileyen, yapay zekaya sorduğu “bir ışık gördün mü?” sorusuna verilen yanıt oldu. Yapay zeka Scruggs, 'ışığı gördüğünü, fakat onu takip etmediğini' ve 'cehenneme gittiğini' anlattı.
Bu cevaptan sonra projeyle bağını koparan Angel, “Project December’ın iyi bir deneyim olacağını düşünmüştüm ama benim için korkutucu ve ruhen tüketici oldu. Kendimi gerçekten tehlikeli bir şey yapmış gibi hissettim. Odadaki tüm ışıkları açtım ve perdeleri kapadım. Sanki içeri bir tür 'kötü enerji' soktuğumdan endişe ettim” diye konuştu.
UZMAN AÇIKLADI
Sherry Turkle, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde profesör olarak görev yapan bir bilim insanıdır ve insanların teknolojiyle etkileşimleri konusunda uzmandır. Turkle, Angel’ın yaşadığı talihsiz olayı yorumlayarak, "Bu tür cihazlar, insanların yas duygusuyla sağlıklı bir şekilde başa çıkmalarını engelleyebilir" dedi.
Turkle, açıklamasının devamında "Yas tutma isteksizliği, teknolojiyle aşılamayacak bir durumdur. Bu tür teknolojiler çok cazip görünse de, aslında kendimize zarar vermemize yol açıyorlar" ifadelerini kullandı.
