Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun Prof. Dr. Abdurrahman Haçkalı başkanlığında gerçekleştirilen toplantısında, 2024 yılı Ramazan ayı için fitre miktarının belirlenmesi konusunun ele alındığı açıklandı.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun Prof. Dr. Abdurrahman Haçkalı başkanlığında gerçekleştirilen toplantısında, 2024 yılı Ramazan ayı için fitre miktarının belirlenmesi konusunun ele alındığı açıklandı.
Toplantı sonrasında yapılan açıklamada, konuyla ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyo-ekonomik koşullar ve bir kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak, ülkede fitre miktarının 2024 yılı Ramazan ayı için 130 TL olarak tespit edildiği belirtildi.
Bu meblağın nakdi olarak ödenebileceği gibi gıda ve benzeri maddelerin ayni olarak da verilebileceği vurgulandı. Ayrıca belirlenen bu miktarın aynı zamanda günlük oruç fidye bedeli olduğu ifade edildi. Mükelleflerin, günlük gıda harcamalarına denk düşen bir meblağı fitre olarak verebilecekleri de açıklamada yer aldı.
FİTRE NEDİR?
Fitre, halk arasında fitre olarak bilinen bir sadakadır. İnsanın yaratılışının ve Ramazan ayı boyunca oruç tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak kabul edilir. Dinen zengin durumda olan ve Ramazan ayının sonuna kadar mal varlığına sahip olan Müslümanların belirli kişilere vermesi gereken bir sadakadır ve vaciptir.
FİTRE NE ZAMAN VERİLİR?
Fitre, bir Müslüman'ın kendisi ve varsa bakmakla yükümlü olduğu küçük çocuklarının Ramazan Bayramı öncesinde vermekle yükümlü olduğu bir sadakadır. Hz. Peygamber, her Müslümanın fitre vermesinin gerekli olduğunu belirtmiştir, bu bağlamda köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her Müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir.
Fitre verme zamanı genellikle Ramazan Bayramı'nın birinci günüdür, ancak bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu, daha faziletli kabul edilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi tavsiye edilir.
Şâfiî mezhebine göre, fitre verme işlemi, meşru bir mazeret olmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından önce gerçekleştirilmelidir. Fitrenin, Ramazan'ın ilk günlerinde verilmesi de kabul edilebilir.
Fitre vermenin amacı, fakir bir kişinin toplumun standartlarına uygun bir şekilde bir günlük yiyeceğini sağlamak ve böylece bayram sevincine katkıda bulunmaktır.
Günümüzde fitre miktarının belirlenmesinde, bir kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar ölçü alınır. Kişi, dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler) ve fürûuna (çocuklar ve torunlar) fitre veremez. Fitre, bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. Ancak, bir kişiye verilen miktarın bir fitreden az olmaması gerekir.
FİTRE KİMLERE VERİLİR?
Fitre, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul Müslümanlara verilir. Fitre sadakası ve oruç fidyesi vermek durumunda olan kimsenin, bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır.
FİTRE KİMLERE VERİLMEZ?
Zekât için de aynı kural geçerlidir. Bu nedenle bir kimse, zekâtını, fitresini ve fidyesini kendi anası, babası, dede ve ninelerine, çocuklarına, torunlarına ve onların çocuklarına vermez. Ayrıca eşler de birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremez.
Aşağıda belirtilen kişilere fitre verilmez:
- Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
- Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
- Eşe,
- Zengine, yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
- Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.
Bunların dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir.
Oruç fidyesi miktarı fitre sadakası kadardır. Bu fidyeler Ramazan'ın başlangıcında verilebileceği gibi, Ramazan'ın içinde veya sonunda da verilebilir. Fidyelerin tamamı bir fakire topluca verilebileceği gibi, ayrı ayrı fakirlere de verilebilir. Bu durumda olan kimseler, fidye vermeye güçleri yetmiyorsa Allah'tan bağışlanmalarını isterler.
Oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlılar ile iyileşme ümidi olmayan hastalar, ileride tutabilecek duruma gelirlerse, fidyelerini vermiş bile olsalar tutamadıkları oruçları Hanefilere göre kaza ederler. Önceden verdikleri fidyelerin hükmü kalmaz, bunlar nafile bağış/sadaka olarak kabul edilir.
