Dünyanın en eski masa oyunu böyle oynanıyormuş
Antik oyunun parçaları, bir mezarda bulunan oyun tahtası, 27 taş, 20 dairesel alan ve şekilli 4 zardan oluşuyor. Mezopotamya’da oynanan Ur Kraliyet Oyunu ile benzerlikler taşıyan bu oyun, aralarındaki farklar nedeniyle bilim insanlarını yıllarca meşgul etti.
ANTİK OYUNUN KURALLARI İÇİN OLAĞANÜSTÜ ÇALIŞMA
İngiliz bilgisayar bilimci Sam Jelveh ve İranlı arkeolog Hossein Moradi, oyunun olası kurallarını yeniden oluşturmak için birlikte çalıştı. Fiziksel kanıtlar ve matematiksel modelleme yöntemlerini kullanarak yapay zekadan yardım alan araştırmacılar, bu oyunun nasıl oynanmış olabileceğine dair bir taslak geliştirdi.
Araştırmacılar, taşların farklı görevleri olduğunu tespit etti. Yıldız şeklindeki taşların güvenli alanlar için kullanıldığı, koni şekilli taşların ise rakibin ilerlemesini engellediği belirlendi. Oyunun tahtası üç bölümden oluşurken, zar atarak taşları ilerletme ve rakibi geride bırakma üzerine kurulu olduğu anlaşıldı.
50 OYUNCU İLE TEST EDİLDİ
Bu kurallar, tecrübeli 50 oyuncu ile test edildi ve oyunun hem özgün hem de tekrar oynanabilir bir yapıya sahip olduğu ortaya çıktı. Ancak bilim insanları, bu kuralların kesin olmadığını, yalnızca taşların ve tahtanın incelenmesinden elde edilen sonuçlara dayandığını vurguladı.
Şehr-i Sokhta, MÖ 3. binyılda Doğu İran platosunun en önemli şehirlerinden biriydi. Oyun, MÖ 2 bin 600 ile 2 bin 400 yılları arasına tarihlendiriliyor. Aynı dönemde bölgede bulunan yüzlerce benzer oyun, masa oyunlarının sosyal hayatta önemli bir yere sahip olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, bu tür oyunların "yirmi kare oyunu" olarak adlandırıldığını, ancak her kültürün kendine özgü isimler verdiğini de belirtti.
