Moda devleri Christian Dior ve Giorgio Armani (yaygın bilinen isimleriyle Dior ve Armani), İtalya’daki üretim operasyonlarında etik dışı uygulamalar nedeniyle bir süredir eleştiriliyordu.
İşgücü sömürüsüne göz yumdukları ve bunu teşvik ettikleri şüphesiyle açılan soruşturma sonucunda, bu ünlü markaların İtalya’daki üretim operasyonlarına kayyum atandı.
ELEKTRİK TÜKETİM VERİLERİ SÖMÜRÜYÜ ORTAYA ÇIKARDI
Fransa merkezli lüks marka devi LVMH’nin Dior marka çanta üreten İtalyan yan kuruluşu, işçi haklarını ihlal eden Çinli taşeron şirketlerle çalıştığı iddiasıyla Haziran başında mahkeme denetimine alındı. Mahkeme kararında, işçilerin "24 saat çalışmaya zorlandığı" ve iş yerinde uyumaya mecbur bırakıldığı belirtildi. Elektrik tüketim verileri, "tatiller de dahil olmak üzere kesintisiz gece-gündüz üretim döngülerini" ortaya çıkardı. Ayrıca, makinelerin güvenlik cihazlarının işçilerin daha hızlı çalışması için çıkarıldığı belirlendi.
DÜŞÜK ÜRETİM MALİYETLERİ
Bu yasa dışı yöntemlerle üretim maliyetleri düşürüldü. Dior çantalarının tanesi 53 euroya (yaklaşık 1.802 TL) üretilirken, bu çantalar mağazalarda 2.600 euroya (yaklaşık 91.000 TL) satıldı. Dior hakkında verilen hüküm, Milano mahkemesinin bu yıl aldığı üçüncü önleyici tedbir kararı oldu. Benzer şekilde, Nisan ayında Armani’ye ait bir şirketin de tedarikçilerini yeterince denetlemediği suçlamasıyla yönetimine kayyum atandı. Armani Grubu, o dönemde tedarik zincirindeki suistimalleri en aza indirmeye çalıştıklarını belirtti.
SİSTEMATİK KURAL İHLALLERİ
Mahkeme belgelerinde, kural ihlallerinin İtalya'daki moda şirketleri arasında kâr peşinde koşma nedeniyle sistematik olduğu iddia edildi. Kayyum atanmasıyla markaların üretim süreçlerinin denetlenmesi ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi hedefleniyor.
TÜKETİCİ VE YATIRIMCI DUYARLILIĞI
Bu adımlar, moda endüstrisinde etik standartların ve işçi haklarının korunması açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirildi. Tüketici ve yatırımcıların lüks sektörünün tedarik zincirine yönelik ilgisinin arttığı bir dönemde atıldı. İtalyan yetkililer, son yıllarda lüks eşya üreticilerinin taşeron şirketlerdeki çalışma koşullarını araştırıyor. Bu araştırmalar sonucunda İtalya'nın geleneksel deri endüstrisinin, Çin menşeili şirketler tarafından baltalandığı belirlendi.
İTALYA'NIN DERİ ENDÜSTRİSİ
Danışmanlık firması Bain’e göre, İtalya, küresel lüks eşya üretiminin yüzde 50-55'ini karşılayan binlerce küçük üreticiye ev sahipliği yapıyor. Büyük moda markaları, itibarlarına yönelik riskleri azaltmak için alt yüklenici sayısını azaltma ve üretimi içselleştirme yoluyla, Çinli göçmenlerin yoğunlaştığı Toskana’daki deri endüstrisine darbe vurdu.
DİOR VE ARMANİ’YE KAYYUM
Mahkeme, Dior’un İtalyan yan kuruluşu Manufactures Dior SRL’nin bir yıl boyunca yargı denetimine alınmasına ve bu sürede şirketin faaliyetlerine devam etmesine karar verdi. Dior soruşturması, yasadışı çalışan ve belgeleri eksik 32 personel istihdam eden dört küçük tedarikçiye odaklandı.
ETİK DIŞI ÇALIŞMA KOŞULLARI BELİRLENDİ
Mart ve Nisan aylarında İtalyan polisinin Pelletteria Elisabetta Yang SRL, New Leather Italy SRLS, AZ Operations SRLS ve Davide Albertario Milano SRL adlı tedarikçilerde yaptığı incelemelerde etik dışı çalışma koşulları belirlendi.
LVMH VE DİOR'UN TEPKİSİ
LVMH temsilcilerinden henüz bir yorum gelmedi. Dior’dan yapılan açıklamada, "sözleşmeli şirketlerin gerçek çalışma koşullarını kontrol etmek için uygun önlemleri" almadıkları ve tedarikçilerini periyodik denetimlerden geçirmekte başarısız oldukları kabul edildi.
Sözleşmeli ve alt sözleşmeli şirketlerin sahipleri, işçileri sömürmek ve kayıtsız işçi çalıştırmakla soruşturma altında bulunuyor. Dior, herhangi bir ceza soruşturmasıyla karşı karşıya değil. Armani soruşturması da İtalya’daki Çinli üreticilerin işçi koruma yasalarını ihlal ettiğini ortaya çıkardı.
