SERPİL DEMİR-GÜNBOYU
Yüksek bir emekli maaşı almanın sırrı, emeklilik zamanından önce doğru planlama yapmaktan geçiyor. Etkili bir emeklilik planlaması, emeklilik döneminde maddi güvence ve rahat bir yaşam sağlamaya yardımcı olacaktır. İşte konuya ilişkin merak edilenler...
Son dönemde özellikle EYT yasasının çıkmasının ardından çok sayıda sigortalı emeklilik hakkına kavuştu ve ilk maaşlarını da aldılar. Yine milyonlarca çalışan da emeklilik için gün sayıyor. Bunların içinde EYT kapsamında olanlar da var olmayanlar da. EYT kapsamındakiler günlerini ve yıl şartlarını tamamlayıp yaşa bakılmadan emekli olacaklar.
Emeklilerin aylıklarının zam aldığı şu günlerde herkesin konuştuğu konuların başında maaşların miktarı geliyor. Emekli olunca yüksek maaş almak mümkün.
AYLIKLAR NASIL HESAPLANIYOR
Emekli maaşları hesaplanırken sizin çalışma hayatınız boyunca SGK'ya bildirdiğiniz kazançların tümü ele alınıyor. Bu yüzden prime esas kazancınız yani SGK'ya bildirilen brüt maaşınız çok önemli. Asgari ücretten gösterilip elden kalan maaşı alıyorsanız buna razı olmayın. Çünkü çalışma hayatında asgari ücretten prim yatıranların ileride emekli aylıkları da çok düşük oluyor. Bugün emekli maaşı hesaplanırken üç ayrı dönem dikkate alınıyor.
BİRİNCİ DÖNEM: 9 Eylül 1999 öncesi çalışılan dönem.
İKİNCİ DÖNEM: 9 Eylül 1999-1 Ekim 2008 arası çalışılan dönem.
ÜÇÜNCÜ DÖNEM: 1 Ekim 2008 sonrası dönem.
En basit şekliyle; emekli maaşı ortalama aylık kazancın Aylık Bağlama Oranı'yla (ABO) çarpılması sonucu bulunuyor.
*1999'A KADAR SÜRE: Aylık bağlama oranı, 25 yıl sigortalılık süresi (9.000 gün) için yüzde 76 olarak uygulanıyor. 3.600 gün için ise yüzde 70 olarak alınıyor.
*1999-2008 ARASI: Bu dönemde sistem değiştiriliyor ve 25 yıl için oran yüzde 65'e çekiliyor.
*EKİM 2008 SONRASI: Sosyal güvenlik kurumlarının bir çatı altına toplanması ile 25 yıl için aylık bağlama oranı yüzde 50'ye kadar iniyor.
Görüldüğü gibi eski dönemde çalışanlar eğer yüksek kazançları da varsa daha şanslılar.
