Uzun zamandır sıkla karşıma çıkan rayiç bedeli, ev alıp satarken, daha az tapu harcı ödemek adına evin değerini düşük gösterenlerin sayısı son dönemde oldukça arttı. Bu durum kötü sonuçlar doğurarak elinizdeki ev tapusundan dahi olabilirsiniz.
Gayrimenkul alım satımlarında alıcı ve satıcının dikkat etmesi gereken en önemli hususlardan biri de rayiç bedel konusu. Rayiç bedel, bir gayrimenkulün piyasadaki alım satım bedelini ifade ediyor. Tapuda beyan edilen tutarın üzerinden ise yüzde 4 oranında tapu harcı ödenmesi gerekiyor.
Satış işleminde daha az tapu harcı ödemek için bu bedel düşük gösterilebiliyor. Ancak bunu yapmanın bir çok cezası ve yaptırımı var. Eviniz elinizden bile gidebilir...
BUNU YAPARSANIZ BAŞINIZ YANABİLİR
Bir taşınmazın satış işleminde tapuda beyan edilen satış tutarın yüzde 4’ü tapu harcı olarak ödeniyor. Aslında tapu işlemleri sırasında evin satışı hangi tutar üzerinden yapıldıysa o tutar beyan edilmeli.
Ancak bazı durumlarda daha az tapu harcı ödemek adına tapu bedelini düşük gösterebiliyorlar. Gayrimenkulün değerinin tapuda düşük gösterilmesi hem alıcı hem de satıcıya, farklı nedenlerle, o an için ceplerinden daha az para da çıkacağı için çok cazip gelebiliyor ve gerçek satış bedeli yerine tapuda daha düşük bir bedel gösterilebiliyor.
İşlemi yaparken daha az alım satım harcı ödemiş olursunuz, dolayısıyla o gün için karlı gibi görünen işlem sonradan başınıza olmadık işler açabilir. Hatta iş öyle bir hal alabilir ki sonunda eviniz bile elinizden gidebilir.
TAPUDA RAYİÇ OYUNU OYNANIRSA NELER OLABİLİR?
Satıcının piyasaya olan borçları sebebi ile tapu satışının iptali söz konusu olabilir. Elinizdeki belgelerle gerçek bedeli ispatlayamazsanız, Yargıtay satışın iptaline ve gayrimenkulün alacağını takip eden alacaklıya, alacağına karşılık devredilmesine karar verebilir.
Konut bedelinin düşük gösterilmesinin ortaya çıkardığı diğer bir risk alanı, hisseli taşınmazlarda söz konusu olabilir.
Böyle bir durumda; ön alım hakkını kullanmak isteyen hissedarlar konut satışının iptalini talep edebilir bu durumda da, gayrimenkulün diğer paydaşlarından herhangi birisinin tapuda göstermiş olduğunuz bedeli karşılığında ön alım hakkı kullanarak gayrimenkulü, tapuda gösterdiğiniz bedel üzerinden elinizden alabilir.
Bu saydığımız durumlarda evinizi kaybederseniz, satıcıdan zararınızın tazmini için dava açma hakkına sahipsiniz. Ancak satıcıya açacağınız davada da gerçek satış bedelini, yani gerçek zararınızı ispatlamanız gerekecektir.
VERGİ ZİYAI CEZASI DA VAR
Tapuda rayiç bedeli düşük göstermek gibi durumlarda uygulanan cezalardan biri vergi ziyaı cezası olarak biliniyor. Eksik ödenen tapu harcı tutarı ve bu tutarın yüzde 25’i ceza olarak tahsil ediliyor.
RAYİÇ OYUNUNA MÜDAHALE GELİYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tapuda konut rayiç bedellerinin düşük gösterilmesi konusunun Türkiye''nin kangren konularından olduğunu söylerek şunları dile getirmişti; "Konut fiyatlarının yükselmiş olması rayiç bedelleriyle gerçek fiyatlar arasındaki marjı çok genişletti. Bu konuda elimizde çok sağlam veriler var. Satıcı da alıcı da dikkat etsin. Bu kangrenin üzerinden gelecek çok ciddi bir çalışmamız var.
