20 Ağustos tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4 tebliğ ile KKM hesaplarına yönelik tasfiye sürecine start veren Merkez Bankası, bir süredir beklenen ikinci hamlesini bu gece gerçekleştirdi.
Daha önceki süreçte bankalara gönderilen talimat ile TL mevduat hedeflerinin yakalanılmaması halinde büyük cezalar ile karşı karşıya kalınacağı belirtilirken, Merkez Bankası'nın yeni hamlesi ile KKM için gösterilen zorunlu karşılık oranı yüzde 15'den 25'e yükseltildi.
Bankaların müşterilerini KKM'ye teşvik etmesinin önüne geçmesi için alınan bu kararın ardından, KKM'de son iki haftada görülen yavaşlama eğiliminin daha da artması bekleniyor.
BANKALARDAN 300 MİLYAR TL PARA EMMESİ BEKLENİYOR
20 Ağustos tarihli 4 tebliğ kararının Resmi Gazete'de yayımlanması ve TCMB tarafından 28 Ağustos'ta bankalara uygulama talimatının verilmesinin ardından konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KKM hesaplarına herhangi bir sınırlama getirilmeyeceğini belirtmiş ancak bankalara yeni düzenlemeler ve TL mevduatına teşvik için belli sınırlamalar koyulabileceğinin sinyalini vermişti.
İlk aşamada döviz ve altın hesaplarına uygulanan zorunlu karşılıkları artırma kararı alan TCMB, ikinci hamlesiyle bankaların KKM hesapları için gösterdiği zorunlu karşılık oranını 10 puan artırarak yüzde 25'e çıkardı.
Yapılan artışın ardından, bankalardan toplamda KKM hesaplarının zorunlu karşılığı için ilave 300 milyar TL'lik bir gösterge gelmesi bekleniyor. Resmi Gazete'de yer alan karar göre, vadesi 6 aydan uzun KKM için oran ise %5'e düşürüldü.
KKM MEVDUATININ REKOR KIRIŞI TASFİYEYİ ZORUNLU KILDI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) 18 Ağustos tarihli raporuna göre 3 trilyon 407 milyar 948 milyon liraya ulaşan KKM havuzundaki toplam para, tüm zamanların rekorunu kırarak Merkez Bankası'nı alarma geçirdi.
İlk aşamada KKM hesaplarındaki varlık sahiplerini korkutmamak için kontrollü bir tasfiye planı yürütmeye karar veren TCMB, 20 Ağustos tarihinde yayınlanan 4 tebliğ ile KKM'ye girişleri azaltmayı başarmış, iki haftalık süreçte Kur Korumalı Mevduat hesaplarında bulunan toplam para 60 milyar lira azalış göstererek 3 trilyon 348 milyar 325 milyon liraya gerilemişti.
YENİ BİR DÖVİZ KRİZİ PATLAK VEREBİLİR
Ekonomistler, mevcut Türk ekonomisi için KKM'yi bir 'saatli bomba' olarak tanımlarken, havuzda biriken paranın döviz cinsinden 125 milyar doları aşmış olması ve Türkiye'de bu miktarda bir döviz rezervinin bulunmaması nedeniyle, korku kaçışlarının önüne geçilmesinin şart olduğunu belirtti.
Bir başka deyişle, yaşanan siyasi istikrarsızlıklar, panik havası yaratacak uygulamalar ve ekonomik sorunlar, KKM'den çıkacak parayı yeniden döviz tevdiat hesaplarına yönlendirebilir. Böyle bir durumda 2021 yılının Aralık ayında yaşanandan daha şiddetli bir döviz krizinin meydana gelebileceği uyarısında bulunan uzmanlar, tasfiye sürecinin zamana yayılarak, kontrollü şekilde yürütülmesi gerektiğini vurguladı.
Söz konusu yorumlara ile paralel açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KKM'de parası bulunan vatandaşların hiçbir korkuya kapılmaması gerektiğini belirterek, "KKM bir realitedir. Bu hesaplar varlığını sürdürecek. Rezerv birikimi sonrasında, kontrollü bir plan ile KKM'den çıkış başlayacaktır" ifadelerini kullandı.
