Şahin Yıldız / Günboyu
İlk aşamada 2 milyon 250 bin vatandaşa emeklilik yolunu açacak olan EYT düzenlemesi, 28 Şubat''ta Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu''nda kabul edilmiş ve Resmi Gazete''de yayımlanarak yasalaşma sürecini tamamlamıştı.
Mart ayı itibariyle EYT''lilerin başvurularını toplamaya başlayan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2 milyondan fazla hak sahibinin başvuruları nedeniyle sıkışacak süreci hızlıca tamamlamak içinse özel bir ekip kurarak, 7 gün 24 saat boyunca işlemlere devam etme kararı aldı.
EYT''liler ilk ödemelerini Ramazan Bayramı nedeniyle Nisan maaşlarının erkene çekilmesiyle birlikte alma hakkı kazanırken, şu ana kadar yapılan 1.6 milyon başvurunun yaklaşık 800 bininin inceleme aşamasının sonlandığı aktarıldı. Buna karşın, aradan geçen 2 aya rağmen Mart ayında başvuru yapan vatandaşların yarısı "Ne zaman emekli olacağım" sorusunu dile getirirken, ilk ödemelerini almak için heyecanla SGK''dan gelecek haberi bekliyor.
EVRAK BEKLEMEDE UYARISI ALANLAR DİKKAT
Bekleme süresinin uzaması, emekli adaylarında "Acaba bir sorun mu var?" tedirginliğine yol açarken, uzmanlar e-Devlet''te yapılacak kontrollerde "Evrak beklemede" uyarısı görülmesinin normal bir süreç olduğunu ve herhangi bir soruna işaret etmediğinin altını çizdi.
Başvuru sürecinin uzamasına gerekçe olarak 3 farklı neden ortaya sürülürken, yetkililer tek bir emekli adayının Mart ayı içerisinde 200''ün üzerinde başvuru yaptığına dikkat çekerek "Mükerrer başvurular sürecin uzamasının etmel nedeni" ifadelerini kullandı. Başvuruların e-Devlet dışında SGK şube müdürlüklerinden de alınıyor olması, birçok vatandaşı hem online kanallar hem de fiziksel olarak başvuru yapmaya iterken, çift başvurular da SGK memurlarının sorun yaşamasına neden olan bir diğer faktör olarak kayıtlara geçti.
Emeklilik taleplerinin reddedilmesinde görülen en yaygın sebepler arasında ise Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu ödenmemiş adayların varlığı yer alıyor. Yetkililer tarafından defalarca kez uyarılmasına karşın on binlerce vatandaş, sistemde aktif olarak son ödeme tarihi geçmiş GSS prim borcu bulunmasına karşın, emeklilik başvurularını yapmaya devam ediyor. Söz konusu talepler, aktif borç nedeniyle değerlendirmeye alınmadan reddedilirken, red talebinin ardından ödeme gerçekleştirerek prim borcunu kapatan vatandaşlar içinse söz konusu emeklilik süreci sıfırdan başlamakta, böylece emekli olunacak tarih daha da gecikmekte.
MART AYINDA BAŞVURU YAPAN EYT''LİLER İLK MAAŞINI NE ZAMAN ALACAK?
SGK''da yalnızca emeklilik işlemlerini kontrol etmekle görevli yüzlerce kişilik ekipler oluşturulmasına karşın, başvuru sayısının yüksek oluşu nedeniyle giderek uzayan sürecin sonuna yaklaşılıyor. Daha yüksek sayıda kıdem tazminatı almak isteyen yüz binlerce vatandaşların, Temmuz ayında yaşanacak maaş artışlarına kadar herhangi bir başvuru yapmayacak oluşu sistemdeki yığılmayı bir nebze olsun rahatlatırken, 14 Mayıs''ta yapılacak seçimlerden önce iktidar, mart ayında başvuru yapan tüm EYT''lilerin ödemelerini tamamlamayı hedeflemekte.
İlk maaşlarını alarak sandığa gidilmesi amaçlanan EYT''liler için SGK''da yoğun çalışan ekiplere yeni takviyeler yapılırken, geriye kalan başvuruların iki hafta içerisinde tamamlanıp tamamlanmayacağı ise akıllarda soru işareti olmaya devam ediyor. Bu nedenle emekli adaylarına, e-Devlet ile düzenli olarak işlemlerinin hangi aşamada olduğunu takip etmeleri tavsiye edilirken, onay sürecinin ardından ödemelerin hızlıca başvuru esnasında belirtilen banka hesaplarına aktarılacağı bildirildi.
EYT''DE YÜZ BİNLERCE VATANDAŞ NEDEN TEMMUZ AYINI BEKLİYOR?
2 milyon 250 bin vatandaşı kapsayan EYT düzenlemesinde aradan geçen 2 ayda yalnızca 1.6 milyon başvuru toplanmış olması, emeklilik için Temmuz ayını bekleyen yüz binlerce vatandaşın olduğunu gözler önüne serdi.
EYT kapsamında emekli edilecek vatandaşların büyük bir bölümü halihazırda bir işte aktif olarak çalışmaya devam etmekte. Bulunduğu kurumda uzun yıllardır görev yürüten çalışanlar içinse alınacak kıdem tazminatı, Temmuz ayında yapılacak ara zam ile çok daha yüksek bir seviyeye çıkacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin''in geçtiğimiz günlerde kullandığı ifadelere göre Temmuz ayında geçtiğimiz yıl olduğu gibi hem asgari ücrete, hem de normal çalışan ücretlerine büyük bir zam getirilecek.
Bu nedenle, kıdem tazminatını başvuru esnasında aldığı brüt ücret üzerinden almaya hak kazanacak vatandaşlar, çok daha yüksek tutarda bir toplu ödeme alabilmek için Temmuz ayına kadar alacakları emekli maaşından feragat etmiş durumda. Kıdem tazminatı, güncel brüt maaş tutarının, mevcut işletmede kaç yıldır çalışıldığı ile çarpılması sonucu ortaya çıkmakta.
