Mahalle Muhtarı Seydi Ay, bu tarihi zenginliklerin doğa şartları ve bilinçsiz müdahaleler nedeniyle zarar gördüğünü belirterek, bölgenin daha fazla tanıtılması ve turizme kazandırılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Kümbet köyü, Selçuklu mimarisi ve diğer tarihi dokularıyla ünlüdür. Adını Selçuklu döneminden kalan bir kümbetten alan köy, doğasının yeşil ve kahverengi tonlarıyla ziyaretçilerini büyülüyor. Ancak, tarihi eserlerin bir kısmında ciddi tahribat izleri görülüyor. Turistlerin ilgisini çeken bu köydeki ihmaller, tarihi eserlerin geleceği konusunda endişelere yol açıyor.
"Anadolu'nun İlk Kanalizasyon Sistemi ve İlk Şebeke Suyu Kullanılan Batık Şehir Meros"
Kümbet Köyü Muhtarı Seydi Ay, bölgedeki tarihi eserlerin yeterince korunmadığını ve bakım gerektiren birçok alan olduğunu belirterek, ilgililerden destek istiyor. Ay, köyün tarihsel önemini şöyle anlatıyor:
“Kümbet köyünün tarihi, Frigyalılara kadar uzanıyor ve köyün bilinen ilk adı Meros şehridir. Arkeologların verdiği bilgilere göre, Anadolu'da ilk kanalizasyon sistemi ve ilk şebeke suyunun kullanıldığı bu batık şehirde, Frigyalılar yaşamış ve tarımla uğraşmıştır. Frigler, aynı zamanda Yazılıkaya’da da bulunmuşlardır. Bölgedeki birçok anıt Friglerden kalmadır. Daha sonra Romalılar bu bölgede yaşamış, mevcut yapılarda Roma dönemine ait mermerler bulunmuştur. Selçuklular da burada yaşamış ve köyümüzün adını aldığı kümbeti inşa etmişlerdir. Rivayete göre, kümbette yatan kişinin İmmet olduğu düşünülmektedir. Aslanlı mabet ise Frigyalılardan kalan önemli bir tapınaktır ve Selçuklu türbesi günümüze kadar ulaşmıştır. Türbenin çevresinde Osmanlı mezarları da bulunmaktadır. Bu mezarların en önemlisi, Padişah 2. Mahmut'un sadrazamı Murşid Ahmet Paşa'nın mezarıdır. Gürcü kökenli bir köle olan Murşid Ahmet Paşa, sadrazamlık rütbesine kadar yükselmiştir. Onun baş danışmanı Yaralı Yusuf Ağa, mezarı türbenin yanında bulunan bir Osmanlı görevlisidir ve 1822 tarihli mezar taşı yazısından da anlaşılacağı üzere, görev süresi 2 yıl 7 ay 22 gündür. Bugünkü anlamda başbakanın baş danışmanıydı.”
Mahalle Muhtarı Seydi Ay, Kümbet köyünün tarihi ve kültürel mirasının korunması için daha fazla ilgi ve çaba gerektiğini vurguluyor.
