Hükümetin yıllarca karşı çıktığı EYT yasasına sonunda olur vermesi ve hem muhalefet hem de vatandaşın baskıları karşısında geri adım atması sonucu yaklaşık 2 milyon 500 bin vatandaş yaş şartı olmaksızın emekli olacak.
Bu yasa tasarısı öncesinde ise kafalarda yer alan soru işaretleri ve yapılması gerekenler de tartışılmaya devam ediyor.
Haber7''de yer alan habere göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı''nın "2023 Yılı Ocak Ayına Ait Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Genelgesi" kapsamında bu yılın ocak-haziran dönemi için kıdem tazminatı tavanı ve kullanılacak katsayılar belirlendi.
Söz konusu dönem için kıdem tazminatı tavanı 19 bin 982 lira 83 kuruş oldu. SGK brütü 19 bin 982 lira 83 kuruşun üzerinde olan herkesin kıdem tazminatı hesaplaması tavan rakam üzerinden gerçekleşecek.
Buna göre 10 yıl çalışmış biri işten çıkarılırsa alacağı kıdem tazminatı 199 bin 820 lira olacak.
UZMANLARDAN EYT''Lİ VATANDAŞA UYARI
EYT yasasıyla birlikte 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak. İşverenler, bu kişilere kıdem tazminatı ödemek zorunda. Ancak bazı işverenlerin kıdem tazminatı ödememenin yollarını arıyor. Bu noktada uzmanlardan çalışanlara kritik bir uyarı geldi.
KOD 29''A DİKKAT EDİN!
İş akdi feshedilirken Kod 29''a dikkat edilmesi gerekiyor. İşverenler işten çıkarırken hangi gerekçe ile işten çıkarma yaptığını SGK''ya bildiriyor. 29 kodu, "İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi" anlamına geliyor. Bir işverenin, işçisini bu kod ile işten çıkarabilmesi için 4857 İş Kanunu''nun ilgili bendi kapsamındaki fiillerden birini işlemesi gerekiyor.
Ekim ayında Sosyal Güvenlik Kurumu''na yapılan işten çıkış bildirimlerine dayanarak hazırlanan rapora göre, 2021''de işten çıkarılanların yüzde 84''lük gibi büyük bir bölümünün kıdem tazminatına erişemediği görüldü.
2015-2021 döneminde ise Kod-29 gerekçesiyle 1 milyon 461 bin işçinin iş sözleşmesi İş Kanunu''nun 25-II. maddesi kapsamında feshedildi. Diğer gerekçeler ise Kod 29 veya tazminatsız işten çıkarma olarak gösterildi.
TAZMİNAT VE İŞSİZLİK ÖDENEĞİ DE ALAMIYORKAR
SGK uzmanları ise bu şekilde işten çıkartılan işçilerin ancak uzun uğraşılar sonucu davayı kazanabilirler ise kıdem tazminatı alabildiğini söylüyor. Aksi takdirde kıdem tazminatı alamıyorlar. Tüm bunların yanında Kod 29 ile işten çıkarılmanın başka sonuçları da bulunuyor. Kod 29 ile işten çıkarılan çalışanlar; kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı haklardan faydalanamıyor. İşsizlik ödeneği de alamıyor. İçeriği nedeniyle kod ile işten çıkarılan bir kişi, yeni bir iş ararken de fazladan sorun yaşayabiliyor.
KOD 29 NEDİR?
İşten çıkarma yasağının uygulandığı dönemde iş verenler işten çıkarmak istedikleri elemanları Sosyal Güvenlik Kurumu''na ''29 kodu''yla bildiriyor. İş Kanunu''nun "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri" başlıklı 25/2 maddesi, yasakta istisna kapsamında tutuluyor.
Bu maddede belirtilen fiiller dahilinde işçinin, işten ayrılış kodlarına göre 29 kodu ile çıkışı yapılıyor. 25/2 maddesinde belirtilen sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemenin yanı sıra ahlaka aykırı fiiller arasında işyerinde çalışan bir işçiye cinsel tacizde bulunmak, işyerine sarhoş ya da uyuşturucu madde alarak gelmek, hırsızlık yapmak gibi yüz kızartıcı suçlar bulunuyor. Kod 29 ile işten çıkartılan işçi kıdem tazminatı alamıyor, işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor.
