Son pandemi sonrasında 2021'e girerken e-ticaret satış hacmi %69 arttı, bu oran 2022'de %110'a yükseldi ve 2023'te %132'ye ulaştı, 1.855 milyar TL'ye çıktı. Türkiye'de e-ticaret işlem sayısı 2020-2021 ve 2021-2022 dönemlerinde sırasıyla %45 ve %43 artış gösterdi, 2023'te ise %23 artarak yaklaşık 6 milyar işlem gerçekleşti.
Öne çıkan diğer bulgular arasında, 2023'te ortalama sepet büyüklüğünün %108 artarak 492 TL'ye yükseldiği ve özel alışveriş günlerinin, özellikle "Black Friday" haftasının online alışverişlerde en yoğun zaman olduğu belirtiliyor. Ödeme yöntemleri arasında kripto paralar ve ön ödemeli kartlar gibi alternatiflerin kullanımının arttığı görülüyor.
İstanbul'un e-ticaretteki liderliği vurgulanırken, şehirdeki satıcıların toplam işlem hacminin büyük bir kısmını gerçekleştirdiği ve Türkiye'nin e-ticaret potansiyelinin hala büyük olduğu vurgulanıyor. Rapora göre, sektörün gelecekteki büyüme potansiyeli yüksek ve teknolojiye dayalı yeniliklerin bu büyümeyi desteklediği belirtiliyor.
Ortalama sepet büyüklüğü 2023'te %108 büyüyüp 255 TL artarak 492 TL'ye yükseldi. Ortalama sepet tutarının aylara göre değişimi incelendiğinde çeşitli kampanyaların bulunduğu Kasım ayı ortalama 795 TL ile ilk sırada yer aldı. 2022'de ilk sırada yer alan Aralık ayı ise 2023'te Kasım ayı sonrasında ikinci sıraya geriledi.
2023'te öne çıkan özel alışveriş günlerine bakıldığında ‘Black Friday’ haftası 2022’de olduğu gibi 2023'te de online alışverişlerde yılın en aktif haftası oldu. “Black Friday” ve “Okula dönüş” haftası dışındaki zaman dilimlerinde işlem hacmi, sayısı ve ortalama sepet tutarının genel ortalamaya oranlamasında azalma görüldü. Ortalama sepet tutarındaki en yüksek harcama 941 TL ile “Black Friday” haftasında yapıldı. Bu dönemi ortalama 850 TL sepet tutarı ile “Single’s Day” izledi. Kitap ve kırtasiye ürünlerinin düşük maliyetleri nedeniyle, okula dönüş haftası diğer özel günler arasında ortalama 566 TL sepet tutarı ile en düşük harcama yapılan dönem olarak kaldı.
Türkiye’deki 18-65 yaş aralığında yer alan müşterilerin demografik profili incelendiğinde, toplam e-ticaret hacminin %42'sini 26-35 yaş grubunun oluşturduğu görüldü. E-alışveriş alışkanlığı ise 35 yaşın üstünde yaş arttıkça azaldı ve 56-65 grubunda %2'ye kadar düştü.
2023 yılında küresel e-ticaret ödemelerinin %63'ü kripto paralar, ön ödemeli kartlar ve BNPL gibi alternatif ödeme yöntemleri aracılığıyla gerçekleşti. Geleneksel ödeme yöntemlerinin kullanım oranı küresel ortalamanın neredeyse iki katı olan Türkiye, dijital finans ve ödeme sistemleri alanlarında hızlı gelişmeler göstererek potansiyelini değerlendirmeye bu yıl da devam etti.
iyzico ile Öde yöntemi kullanan satıcılar üzerinden geçen e-ticaret işlemleri değerlendirildiğinde kredi kartı ile yapılan ödemelerin işlem sayılarında %50, satış hacminde ise %65 pay aldığı tespit edildi.
Yayımlanan rapora göre ilk 5 sırada yer alan sektörler toplam işlem hacminin %58,6'sını ve toplam işlem sayısının %50,2'sini meydana getirdi. Moda ve aksesuar sektörü birinciliğini korumasına rağmen hem pazar hem işlem payında 7'şer puan kaybetti. İkinci sıradaki elektronik ve teknoloji sektörü pazar payını 2 puan işlem payını ise 0,6 puan artırdı. Kozmetik ve kişisel bakım sektöründe ise pazar payı görece stabil kalmasına rağmen, işlem payı 12 puana yakın önemli bir düşüş kaydetti.
Marmara Bölgesi’nin satıcı sayısı açısından ilk sırayı aldığı belirlendi. Marmara’yı sırasıyla %12,6 ile İç Anadolu, %11,4 ile Ege Bölgesi takip etti. Son sırayı ise %1,2 ile Doğu Anadolu Bölgesi olarak belirlendi. İstanbul, satıcıların yarısından fazlasını bünyesinde bulundurarak, %77 ile lider oldu.
iyzico Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Şebnem Dağ Güven, iyzico'nun Türkiye'deki e-ticaretin sürekli büyüdüğünü vurgulayarak, 2023 yılında sektörün %132 büyüyerek 1.855 milyar TL'lik bir satış hacmi ve yaklaşık 6 milyar adet e-ticaret işlemi gerçekleştirdiğini belirtti. iyzico'nun işlem adedi 215 milyonu, işlem hacmi ise 130 milyar TL'yi aştı. Kartlı ödemelerde e-ticaretin payının arttığını ifade eden Güven, iyzico ile Öde ödeme yönteminin kullanıcı sayısının %55 arttığını ve bireysel kullanıcıların 6 milyonu geçtiğini söyledi.
Dogma Alares Kurucu Ortağı Erdal Güner, yeni teknolojilerin e-ticaret iş süreçlerini geliştirerek geleneksel yöntemleri büyük ölçüde değiştirdiğini belirtti. Bu teknolojilerin küresel ticarette önemli bir rol oynadığını vurgulayan Güner, Türkiye'de e-ticaret satış hacmi ve işlem sayısında yaşanan artışların yanı sıra, e-ticaretin GSYİH'e olan katkısının ve perakende e-ticaretin toplam perakendeden aldığı payın da arttığını ifade etti. Güner, Türkiye'nin diğer ülkelerle karşılaştırıldığında e-ticaret potansiyelinin henüz doygunluğa ulaşmadığını ve önemli gelişim potansiyeli olduğunu vurguladı.
