Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Dr. Onur Akbaş

Dr. Onur Akbaş

HİSBOYU

Kürk Mantolu Sosyal Gerçeklik

Bir roman tamamen içerik açısından bir tür olarak değerlendirilebilir mi? Yoksa bir romanın hem ele aldığı sorunlar açısından hem de edebi ve felsefi yönüyle, yazılma amacına ve yazıldığı tarihsel sürece göre değerli olduğunu açıklamak/anlamak yeterli midir? Edebiyat teorileri açısından popüler ve edebi değer taşımayan yapıtların/imgelerin çözümlenmesinde Slavoj Žižek'in aşağıdaki örneği üzerinden buna cevap vermek mümkündür. Lacan'ı reddeden birinin Stephen King'i nasıl olumsuzlayacağı ya da Stephen King'i reddeden birinin Lacan'ı nasıl olumsuzlayacağı vizyonuyla yola çıkan bu görüşe göre, bir edebi eseri değerlendirirken, değer anlayışına göre değişebilir. (Zizek, 2016: 8)

Bir romanın içerik türü açısından kolayca kategorize edilip edilemeyeceği konusunda da aynı şey söylenebilir. Bu hem romanın yazıldığı tarihsel bağlamdan okuyucunun alımlamasına bağlı olarak meydana gelen değişimle hem de Lacan'ın saptamasıyla metinde gösteren ve gösterilenin değişken yönüyle ilgilidir. (Sarup, 2018) Ancak bu değişkenlik bazen bizi edebî metinlerin incelenmesi sırasında sadece edebiyat teorileri açısından değil eski araştırmalarda da sıklıkla başvurulan kavramların “gösterilmesi” gerçeğiyle karşı karşıya getirmektedir. Değiştirmek. Günümüzde “biçim”, “ritim” ve “yapı” gibi sözcükler edebi metinlerin incelenmesinde biçimci veya yapısalcı bir yaklaşımı çağrıştıran sözcüklerdir. Ancak Caroline Levin, edebiyatta biçimcilik ya da yapısalcılık tartışmalarının arka planında yer alan “sanat için sanat” ya da “sanat toplum için” görüşlerine kadar uzanan bir tartışmadan hareketle bu kavramlara aynı bağlamda yaklaşır. Ancak sosyal işlev açısından yeni anlamlarla. (Levin, 2016)

Caroline Levine, Biçimler adlı kitabında, bu biçimlerin toplumsal yönlerine ve edebi metindeki yansımalarına dört ana biçim üzerinden odaklanır. Bu dört biçim, bütün (yapı), hiyerarşi, ritim ve ağ, sosyal biçimleri içerik olarak tanımlarken, biçimsel kimliklerini metne yansıtırlar.

Bu durum sadece bu kavramlarda gösterilenin değişkenliğini değil, aynı zamanda edebî metinde gösterenlerin yeniden okunması gerekliliğini de ortaya koymaktadır.

Yazarın Diğer Yazıları